लार्ज कॅप योजना
लार्ज कॅप फंड्स योजनेत ऑनलान गुंतवणूक करा
आम्ही येथे लार्ज कॅप प्रकारातील काही आघाडीच्या योजना देत आहोत, यामध्ये तुम्ही ऑनलान गुंतवणूक करू शकता.
| योजनेचे नांव | रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | लॉगीन मागणी करा |
| ABSL Frontline Equity Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| Franklin India Bluechip Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| HDFC Top 100 Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| ICICI Pru Bluechip Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| Kotak Bluechip Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| L&T India Large Cap Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| Reliance Large Cap Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| SBI Bluechip Fund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
| UTI MastershareFund | ऑनलान रजिस्ट्रेशन करा | ऑनलान गुंतवणूक करा | clients.tfs@gmail.com |
सूचना:
- जर तुम्ही प्रथमच म्युच्युअल फंड मध्ये गुंतवणूक असाल तर तुम्हाला प्रथम आमच्या मार्फत एकदाच रजिस्ट्रेशन प्रोसेस पूर्ण करावी लागेल. हि तुम्ही ऑनलान करू शकता किंवा आमच्याकडे फॉर्मची मागणी करूनही करू शकता.
- जर तुम्ही यापूर्वी आमच्याकडे रजिस्ट्रेशन केलेले असेल तर तुम्ही तुमचे लॉगीन आयडी आणि पासवर्ड वापरून ऑनलान गुंतवणूक करू शकता.
- जर तुम्ही यापूर्वी रजिस्ट्रेशन केलेले असेल मात्र तुमच्याकडे लॉगीन डीटेल्स नसतील तर तुम्ही आमच्याकडे लॉगीनची मागणी करा, आम्ही तसे तयार करण्याची सूचना देऊ तुम्हाला MFU कडून एक इमेल येईल त्यात दिलेल्या लिंक वर क्लिक करून तुमचे लॉगीन आयडी आणि पासवर्ड तयार करू शकता. याचा वापर करून तुम्ही ऑनलान गुंतवणूक किंवा कोणतेही आर्थिक व्यवहार करू शकता.
लार्ज कॅप योजनेतील गुंतवणूक हि देशातील पहिल्या १०० मोठ्या भांडवली आकारच्या कंपन्यांच्या शेअर्स मध्ये केली जाते यामुळे अशा योनेत केलेली गुंतवणूक हि तुलनेने कमी जोखीमीची मानली जाते.
या मोठ्या कंपन्या असल्यामुळे त्या बुडण्याची किंवा बंद होण्याची शक्यता जवळपास नसते.
शेअर बाजार जेव्हा खाली येतो तेव्हा या मोठ्या कंपन्यांच्या शेअर्सच्या किंमती सुद्धा कमी होतात मात्र मंदी नंतर जेव्हा तेजी येते तेव्हा लवकरच झालेले नुकसान भरून येऊ शकते.
मंदीचा कालावधी कमी असतो व तेजीचा कालावधी जास्त असतो.
श्रद्धा और सबुरी या साईबाबांच्या वचनावर विश्वास ठेवून जर दीर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक केली तर प्रत्येकालाच चांगला फायदा होऊ शकतो.
दीर्घ मुदतीत शेअर बाजार निश्चितच वर जात असतो.
- Published in Invest Online
३. भविष्यात बदलणाऱ्या किंमतीबाबत करार (What are Forward Contracts?)
३. भविष्यात बदलणाऱ्या किंमतीबाबत करार (What are Forward Contracts?)
Derivatives म्हणजेच वायदेबाजार म्हणजे एक जटिल आणि किचकट गणितीय समीकरणांचा वापर करून त्याचा वापर सट्टा खेळण्यासाठी सुद्धा केला जात असतो. याला सभ्य भाषेत हुशार व्यक्तींनी ज्यांना आर्थिक भाषेत आर्थिक विषयातील तज्ञ व्यावसाईक असे संबोधले जाते, अशांकडून याचा वापर लवकर श्रीमंत होण्यासाठी केला जात असतो. अर्थात ते कितपत तसे श्रीमंत होऊ शकतात हा संशोधनाचाच विषय आहे. खरे पाहता हे असे नसते हि वस्तुस्थिती आहे. प्रत्यक्षात वायदेबाजाराचा प्रभावी वापर हा जोखीम कमी करण्यासाठी करावयाचा असतो. वायदेबाजारातील सिक्युरिटीजची किंमत हि संबंधित सिक्युरिटीजच्या रोखीच्या बाजारातील किंमतीतील चढ उतारावर अवलंबून असतात. आपण येथे फक्त शेअरबाजारासंबंधित वायदेबाजार समजून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
फ्युचर ट्रेडिंगसाठी अनेक प्रकारचे इंडेक्स उदा. निफ्टी ५०, सेन्सेक्स, निफ्टी बँकेस्क, बीएसइ फार्मा, बीएसइ आयटी किंवा फ्युचर्समध्ये सहभागी असलेला कोणताही शेअर या मध्ये आपण फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्ट, ऑप्शन्स किंवा स्वॅप व्दारे वायदेबाजाराचे व्यवहार करू शकतो. यासाठी किमान एक लॉट खरेदी किंवा विक्री करावा लागतो. वेगवेगळ्या इंडेक्स आणि वेगवेगळ्या शेअर्ससाठी लॉटमधील संख्या ठरलेली असते. उदा.निफ्टी चा लॉट हा ७५ आहे, म्हणून आज २ मे २०१९ रोजी क्लोजिंग निफ्टी आहे ११७२४ याचाच अर्थ जर तुम्हाला एक लॉट निफ्टी घ्यावयाचा असेल तर त्याची एकूण किंमत होते ७५ X ११७२४ = ८७९३०० रुपये याचाच अर्थ जर तुम्हाला निफ्टी चा एक लॉट रोखीत घ्यावयाचा असेल तर तुम्हाला एकूण रु.८७९३०० एवढे गुंतवावे लागतील. परंतु तुम्ही जर निफ्टीचा एक लॉट फ्युचर कॉन्ट्रॅक्टमध्ये घ्यावयाचा असेल तर इंट्रा डे साठी साधारण १६५०० रुपयाचे मार्जिन भरावे लागेल आणि जर तुम्हाला तुमची पोझिशन कॅरी करावयाची असेल तर साधारण ५५ ते ६० हजार रुपयांचे मार्जिन भरावे लागेल. प्रत्येक महिन्याच्या शेवटच्या गुरुवारी फ्युचर्सचे कॉन्ट्रॅक्ट संपते व नवीन सुरु होत असते.
यासाठी आपण एक सोपे उदाहरण पाहूया:
श्री ने आज रु. ५५००० मार्जिन भरून ११७२४ चा निफ्टी चा एक लॉट खरेदी केला
जर तो पुढील काही दिवसात १२००० झाला तर श्री ला खालील प्रमाणे फायदा होईल
७५ X १२००० = ९०००००
वजा ७५ X ११७२४ = ८७९३००
नफा रु. २०७००
मात्र जर निफ्टी ११००० झाला तर त्याला खालील प्रमाणे तोटा होईल
७५ X ११७२४ = ८७९३००
वजा ७५ X ११००० = ८२५०००
नुकसान रु. ५४३००
आणि यासाठी त्याला प्रत्येक दिवशी जेवढे वाढीव मार्जिन असेल तेव्हढे रोजच्या रोज भरावे लागेल.
येथे तुम्हाला समजले असेल कि जशी निफ्टीची किंमत वर खाली होईल तसे फ्युचर्सच्या कॉन्ट्रॅक्टची किंमत कमी जास्त होईल. येथे निफ्टी हा संबंधित ऍसेट आहे. याच प्रमाणे कोणत्याही शेअर्स बाबत होत असते.
वायदेबाजारात तीन प्रकारे काँट्रॅक्टचे व्यवहार होऊ शकतात
१. फ्युचर्स किंवा फॉरवर्ड कॉन्ट्रॅक्ट
२. ऑप्शन्स
३. स्वॅप
फॉरवर्ड कॉन्ट्रॅक्ट
वायदे बाजारात फॉरवर्ड कॉन्ट्रॅक्ट हा सर्वात सोपा प्रकार आहे. यामध्ये एखाद्या मालमत्तेच्या खरेदी किंवा विक्रीचे कॉन्ट्रॅक्ट केले जाते ज्यामध्ये एका ठराविक काळानंतर एका ठराविक किंमतीने व्यवहार करण्याचे ठरवले जाते.जेव्हा कॉन्ट्रॅक्ट केले जाते तेव्हा कोणताही रोखीचा व्यवहार केला जात नाही. मात्र टोकन म्हणून काही रक्कम दिली किंवा घेतली जाऊ शकते, हे संबंधित व्यक्तींवर अवलंबून असते.
उदाहरण १:
शाम याला एक टीव्ही विकत घ्यावयाचा आहे ज्याची बाजारात किंमत आहे रु. ५०००० परंतु आज त्याच्याकडे तो टीव्ही खरेदी करण्यासाठी संपूर्ण रक्कम उपलब्ध नाही मात्र त्याला ३ महिन्यानंतर काही रक्कम मिळणार असते त्यातून तो ५०००० रुपयांचा टीव्ही खरेदी करू शकतो. मात्र त्याला एक भीती असते कि ३ महिन्यांनी कदाचित त्या टीव्हीची किंमत वाढेल व त्याला जास्त पैसे भरावे लागतील. आता तो काय करेल कि टीव्ही डिलरकडे जाईल आणि त्याला सांगेल कि मला हा रु. ५०००० चा टीव्ही ३ महिन्यांनी विकत घ्यावयाचा आहे त्यासाठी हा मी आज आपल्याकडे बुक करू इच्छितो आणि त्यासाठी आपण एक करार करूया. या करारात किती रक्कम आगाऊ भरावयाची, ३ महिन्याचे व्याज किती लागेल, कोणत्या तारखेला टीव्ही पूर्ण रक्कम भरून घेतला पाहिजे इ बाबींची नोंद असेल. आता ३ महिन्यांनी शाम त्या डिलरकडे जाऊन बुक केलेला टीव्ही रु. ५०००० + ३ महिन्यांचे ठरलेले व्याज वजा आगाऊ दिलेली रक्कम यानुसार होणारी रक्कम भरून टीव्ही घेऊन जाईल. या दरम्याने जर टीव्हीची किंमत कमी झाली तर श्यामचे नुकसान असेल आणि जर टीव्हीची किंमत वाढली तर त्याचा फायदा असेल.
उदाहरण २:
राम हा एक आयातदार आहे त्याने जो माल आयात केलेला आहे त्याचे पैसे त्याला ६ महिन्यांनी द्यावयाचे आहेत. हे पैसे त्याला डॉलर्समध्ये द्यावयाचे आहेत आता मधल्या ६ महिन्यात डॉलर आणि रुपयाचा दर बदलू शकतो परंतु त्याला आपण आयात करत असलेल्या मालमध्ये नुकसान होऊ नये असे वाटत असते म्हणून तो बँकेत जाईल आणि ६ महिन्यानंतरच्या ठराविक तारखेला ठराविक डॉलर्स ठराविक किंमतीला विकत घेण्याचा करार करेल. या करारात परकीय चलन हे संबधीत माध्यम आहे.
वरील दोन्ही उदाहरणे हि भविष्यात ठराविक वेळात पूर्ण करावयाची असल्यामुळे याला फॉरवर्ड कॉन्ट्रॅक्ट असे म्हणतात.
शेअर आणि वायदा यातील फरक म्हणजे, शेअर किंवा सिक्युरिटी हि मालमत्ता आहे आणि वायदा हा करार आहे.
फ्युचर्स कॉन्ट्रॅक्ट मध्ये तुम्ही जरी समजा स्टेट बँकेचे १०००० शेअर्स घेतले तरी तो एक करार असल्यामुळे स्टेट बँकेचे शेअर्स हे तुमच्या मालकीचे नसतात व तो फक्त एक वायदा असल्यामुळे ठराविक काळानंतर तुम्हाला तो पूर्ण करून नफा किंवा नुकसान होऊन व्यवहार पुरा करावा लागतो. मात्र जे काही तुम्ही स्टेट बँकेचे शेअर्स रोख पैसे भरून विकत घेतलेले असतात त्याचे तुम्ही मालक असता व ते केव्हा विकाव्याचे हा निर्णय सर्वस्वी तुमचा असतो. थोडक्यात रोखीत खरेदी केलेल्या शेअर्सचे तुम्ही मालक असता आणि वायदेबाजारात घेतलेल्या शेअर्सची तुमच्याकडे कोणतीही मालकी नसून ती फक्त एक पोझिशन असते.
- Published in Futures
२१. पोर्टफोलिओच्या कामगिरीचे मूल्यांकन
२१. पोर्टफोलिओच्या कामगिरीचे मूल्यांकन
सर्वसाधारणपणे महिन्यातून एकदा आपल्या पोर्टफोलिओचे अवलोकन करावे. पोर्टफोलिओ मधील एकेका शेअरची कामगिरी तपासावीच सोबत एकूण संपूर्ण पोर्टफोलिओच्या कामगिरीचेसुद्धा मूल्यांकन पाहावे. हे करत असताना एकूणच बाजाराच्या हालचालींचा, सेन्सेन्स किंवा निफ्टी कोणत्या दिशेने जात आहे हे पाहून आपला पोर्टफोलिओ सुद्धा त्याप्रमाणे कामगिरी करत आहे की नाही हे तपासले पाहिजे. यामुळे आपल्याला आपल्या एकूण पोर्टफोलिओमध्ये काही बदल करणे गरजेचे आहे की नाही हे पडताळून घेता येईल.
आता आपल्या एकूण पोर्टफोलिओ पासून आपल्याला काय नफा/तोटा झालेला आहे हे कसे तपासावे हे समुजून घेऊया. उदाहरणार्थ श्री. अजय याच्या पोर्टफोलिओचे मागील महिन्याच्या अखेरच्या दिवशीचे एकूण मूल्यांकन रू.२,००,०००/- इतके होते. या महिन्यात (मध्यावर) त्याने आणखीन रु. १०,०००/- चे शेअर्स खरेदी केले. याशिवाय चालू महिन्यात त्याला रु. १०,०००/- इतका लाभांश मिळाला. आणि चालू महिन्याच्या अखेरीला पोर्टफोलिओचे एकूण मुल्याकंन झाले रु.२,३०,०००/-
आता या महिन्यात मिळालेला परतावा (Yeild) काय दराने मिळाला हे पाहूया
= {(२३०००० – (२००००० + २००००)} / {२००००० + (१/२*२००००) } * १०० = ४.७६% एका महिन्यात मिळालेल्या नफ्याचा दर
वरील उदाहरणात नवीन गुंतवणूक केलेले रु. १००००/- आणि मिळाला लाभांश रु. १००००/- असे एकूण रु. २००००/- हे महिन्याच्या मध्यावर असल्यामुळे त्याच्या ५०% रक्कम विचारात घेतली आहे.
बीटा परिणाम: तुमच्या पोर्टफोलिओ मधून मिळालेला परतावा निफ्टी किंवा अन्य निर्देशांक यातून मिळालेला परतावा याच्या तुलनेत किती मिळू शकतो हे बीटा दर्शवित असतो. उदाहरणार्थ जर निर्देशांक २% दराने
वाढला असेल आणि तुमचा पोर्टफोलिओ १.५% दराने वाढला असेल तर तुमच्या पोर्टफोलिओचा बीटा १.५/२ = ०.७५ हा होतो. याचा अर्थ असा होतो कि जेव्हा संबंधित निर्देशांक १% ने वाढेल तेव्हा तुमच्या पोर्टफोलीचे मूल्य ०.७५% या दराने वाढेल. जर हाच बीटा जास्त असेल तर जेव्हा निर्देशांक वर जाईल तेव्हा तुम्हाला निर्देशांकापेक्षा त्या प्रमाणात जास्त फायदा होईल आणि जेव्हा निर्देशांक खाली जाईल तेव्हा त्या प्रमाणात नुकसानही जास्त होईल. सर्वसाधारणपणे भारतीय बाजारात १.२ हा बीटा तुमचा बाजाराप्रती जास्त तेजीचा कल दर्शवतो. आपल्या पोर्टफोलिओचा बीटा कसा असावा हे आपणच ठरवू शकतो, जर तुम्हाला जास्त जोखीम घेऊन जास्त फायदा मिळवावयाचा असेल तर ज्या शेअर्सचा बीटा निर्देशांकापेक्षा जास्त आहे असे शेअर्स आपण आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये खरेदी केले पाहिजेत आणि जर तुम्ही बाजाराबाबत साशंक असला तर याच्या उलट केले पाहिजे.
जेवढा बीटा जास्त तेवढी तेजीच्या कालखंडात जास्त फायदा मिळण्याची शक्यता आणि जर तुमचा अंदाज चुकून तेव्हा मंदी आली तर होणारे नुकसानही जास्त होणार.
जेवढा बीटा कमी तेवढी तेजीच्या कालखंडात कमी फायदा मिळण्याची शक्यता आणि जर तुमचा अंदाज चुकून तेव्हा मंदी आली तर होणारे नुकसानही कमी होईल.
आणि जर तुम्हाला निर्देशांकाप्रमाणेच परतावा मिळावा असे वाटत असेल तर तुम्ही तुमच्या पोर्टफोलिओचा बीटा १ इतका ठेवला पाहिजे.
कोणत्याही शेअरचा बीटा काढण्यासाठी त्याचा ऐतिहासिक डेटा वापरला जातो. याच्यामुळे भविष्यातील शेअरच्या किंमतीचा अंदाज बांधता येत नाही मात्र निर्देशांकाच्या प्रमाणात त्या शेअरची वाटचाल कशी असू शकेल याचा अंदाज बीटामुळे बांधता येऊ शकतो.
- Published in Capital Market
२०. क्षेत्रीय परिभ्रमण
२०. क्षेत्रीय परिभ्रमण
आपण पहिले असेल की आयटी स्टॉक जेव्हढे लोकप्रिय असतात तेव्हढे बँकिंग/फायनान्शिअल स्टॉक लोकप्रिय असत नाहीत. तसेच मोठ्या एफएमसीजी, फार्मा, कंझुमर ड्युरेबल कंपन्यांचे शेअर्स त्याप्रमाणात लोकप्रिय नसतात. आयटी कंपन्यांमध्ये नेहमीच मोठे चढ उतार असतात व म्हणून जास्त फायदा मिळवण्यासाठी म्हणून जर का तुम्ही आयटी कंपन्यांचे शेअर्स खरेदी करण्याचा विचार करत असाल तर एकदा परत विचार करा. ट्रेडर हा एखाद्या दिवशी सुद्धा अनेकवेळा त्याच शेअर्सची खरेदी विक्री करत असला तरी ज्याला शेअर्स गुंतवणूक म्हणून खरेदी करावयाचे असतात त्याने नेहमीच ज्या शेअर्समध्ये कमी प्रमाणात चढ उतार असतात असेच शेअर्समध्ये गुंतवणूक करणे हे त्याच्या हिताचे असते.
जेव्हा एका क्षेत्रात मोठी उलाढाल होत असते तेव्हा अन्य क्षेत्रात त्याप्रमाणात कमी उलाढाल होत असते, काही दिवसांनी हि परिस्थिती बदलते आणि दुसऱ्या क्षेत्रावर ट्रेडर्स जास्त लक्ष केंद्रित करू लागतात. हे असे क्षेत्रीय परिभ्रमण बाजारात नेहमीच घडत असते. अनेक वेळा ICE (इन्फोटेक, कम्युनिकेशन आणि एंटरटेनमेंट स्टॉक) स्टॉक जास्त आकर्षक वाटतात त्याचवेळी अन्य शेअर्स मध्ये मात्र त्या प्रमाणात हालचाल दिसत नाही. एक गुंतवणूकदार म्हणून जेव्हा कोणत्याही शेअर्सच्या किंमतीत मोठ्या प्रमाणावर वाढ होते आणि ती त्यांच्या अर्निंग रेशोसी मिळती जुळती नसेल तर अशा वेळी ते शेअर्स विकून नफा पदरात पाडून घेतला पाहिजे आणि ज्या शेअर्समधे भविष्यात विश्लेषणानुसार तेजी येण्याचे संकेत दिसत असतील त्या शेअर्समधे गुंतवणूक केली पाहिजे. थोडक्यात जिथे फायदा जास्त प्रमाणात मिळालेला आहे तो रोखीत परावर्तित करून आलेले पैसे ज्या शेअर्सच्या किंमती काही तात्पुरत्या कारणामुळे कमी झालेल्या आहेत व भविष्यात जर ते परत वाढण्याची शक्यता असेल तर ते स्टॉक तुम्ही खरेदी केले पाहिजेत.
वारंवार क्षेत्रीयपरिभ्रमण होण्याचे महत्वाची दोन कारणे असतात एक म्हणजे भीती आणि दुसरे असणारी पैशांची हाव, या दोन गोष्टींमुळेच बाजारात नियमितपणे काहीतरी कारण शोधून चढ उतार होत असतात आणि हेच कारण कारण असते की एका क्षेत्रातून संधी संपली असे वाटू लागते आणि मग दुसऱ्या क्षेत्राचा शोध सुरु होतो. म्हणून गुंतवणूकदाराच्या दृष्टीने सर्वात महत्वाची गोष्ट जर कोणती असेल तर त्याने शेअर्स खरेदी करताना त्याची योग्य किंमत काय आहे हे विश्लेषण करून नंतरच ते खरेदी केले पाहिजेत. बाजारात अनेक वेळा तुम्हाला असे शेअर्स दिसतील की त्यांचा पीई १०० पेक्षा सुद्धा जास्त आहे तर काही फंडामेंटली मजबूत शेअर्सचा पीई १० पेक्षा सुद्धा कमी असू शकतो.
अनेक ट्रेडर्स तेजी असणाऱ्या शेअर्सच्या, झटपट जास्त पैसे मिळवण्यासाठी मागे धावत असतात आणि ते अशा शेअर्सकडे दुर्लक्ष करत असतात की जे हळू हळू पण स्थिरपणे वाढत असतात. यामुळे होते काय की जेव्हा जास्त तेजीवाले स्टॉक आपटतात तेव्हा त्यांच्या किंमती मोठ्या प्रमाणात खाली येतात आणि जे स्टॉक हळू हळू स्थिरपणे वाढत असतात त्यांच्या किंमती तेव्हा कमी प्रमाणात खाली येतात हे वास्तव आहे. जेव्हा अपेक्षेप्रमाणे कंपन्यांची कमाई वाढणे थांबते तेव्हा त्यांच्या किंमती या कमी होत असतात मात्र हा विचार तेजी असणाऱ्या शेअर्सबाबत कोणी करताना दिसत नाही आणि मग ते आपल्या नशिबाला दोष देत बसतात. म्हणून कोणतेही शेअर्स घेताना सारे रेशोज तपासूनच शेअर्सची खरेदी केली पाहिजे.
येथे हा उद्देश नाही की मी फक्त बँकिंग, फार्मा किंवा एफएमजीसी चे शेअर्स घ्या असा सल्ला देत आहे तर तुम्हाला बाजारात होत असलेल्या क्षेत्रीय परिभ्रमणाची कल्पना असावी व फक्त फंडामेंटल जे कधी बदलत नसते त्याचा विचार करून सोबत इक्विटीचे अर्निंग्सशी असलेले प्रमाण यावरच कोणत्याही शेअरची किंमत ठरत असते हे तुमच्या लक्षात आणून देणे हा उद्देश आहे. म्हणून ज्या ज्या क्षेत्रात तुम्हाला रस असेल त्या क्षेत्रातील कंपन्यांची कामगीरी तपासा आणि थोडे थोडे शेअर्स घेत एक चांगला पोर्टफोलिओ बनवा. शेअर्स घेताना असे घ्या की जरी त्यांच्या किंमती काही तात्पुरत्या कर्णमुकले कमी झाल्या तरी परत चांगली परिस्थिती निर्माण झाली की त्यांच्या किंमती परत वेगाने वाढू लागतील आणि दीर्घ काळाचा विचार केला तर निश्चितच त्यातून चांगला फायदा मिळाला पाहिजे. शेअर बाजार हा अल्प काळात थोडे पैसे मिळवण्यासाठी नसून तो दीर्घ मुदतीत भरीव संपत्ती निर्माण करण्यासाठी आहे हे लक्षात ठेवा. त्यासाठी स्वप्ने मोठी पहा त्यासाठी प्रामाणिक प्रयत्न करा आणि संयम बाळगा.
शेअर बाजारातून पैसे मिळवण्यासाठी ३ गोष्टी आवश्यक आहेत, वेळ (Time), ज्ञान (Knowledge) आणि खात्री (Conviction).
वेळ: संपत्ती निर्माण होण्यासाठी वेळ द्या, चांगले शेअर्स खरेदी करा आणि परत परत नेहमी खरेदी करत रहा. हे असेच दीर्घकाळ करत रहा. संपत्ती आपोआप निर्माण होईल हा विश्वास ठेवा.
ज्ञान: शेअर्स खरेदी करण्यापूर्वी संबंधित कंपनीचे पूर्ण विश्लेषण करा. त्यासाठी आजकाल अनेक साधने नेटवर मोफत उपलब्ध आहेत त्यांचा वापर करा.
खात्री: पूर्ण विश्लेषण केल्यावर पूर्ण खात्री झाल्यावरच शेअर्सची खरेदी करा हे करताना पुढील १० ते १५ वर्षांचा विचार करा.
हे अजिबात करू नका: आणि एक महत्वाचे म्हणजे कोणाकडून टिप्स वगैरे विकत घेऊ नका हा एक धंदा आहे, एक लक्षात ठेवा जर ती व्यक्ती तुम्हाला टीप देऊन पैसे मिळवून देऊ शकते तर ते ज्ञान स्वतःसाठी वापरून तो पैसे नाही का मिळविणार? आज देशात जे मोठे श्रीमंत गुंतवणूकदार आहेत ते तुम्हाला आमच्याकडून टिप्स विकत घ्या असे कधी सांगताना तुम्ही पहिले आहे काय? टीव्हीवर टीप देणे हा सुद्धा एक धंदाच आहे. खोटं वाटत असेल तर खात्री करून घ्या, ते जे तुम्हाला सल्ला म्हणून देतात तो एका वहीत लिहून ठेवा आणि परिणाम पाहत रहा, मी काय सांगतो आहे ते तुमच्या लक्षात येईल याहून जास्त मी इथे काही सांगू शकत नाही.
- Published in Capital Market
१९. पोर्टफोलिओचे पुनरावलोकन
१९. पोर्टफोलिओचे पुनरावलोकन
पोर्टफोलिओ व्यवस्थापन हि एक नियमितपणे चालू असणारी प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये नियमितपणे आपल्या सर्व गुंतवणुकीचे पुनरावलोकन करावे लागते. आपल्या पोर्टफोलिओ मध्ये असणाऱ्या प्रत्येक शेअर्स, रोखे यांच्या कामगिरीचे मूल्यांकन नियमितपणे तपासून त्याच्या खरेदी अथवा विक्रीचा निर्णय नियमितपणे घ्यावा लागतो. अर्थात आपल्या पोर्टफोलो मध्ये असलेल्या एकूण गुंतवणूक रक्कम, त्याचा आकार आणि कोणत्या प्रकारचे साधन पोर्टफोलिओ मध्ये आहे यानुसार किती वेळा पोर्टफोलिओचे पुनरावलोकन केले पाहिजे हे अवलंबून असते. यासाठी तुम्ही किती वेळ देता यावर तुम्हाला मिळणारा परिणाम अवलंबून असतो. जर तुम्ही जास्त वेळ दिला, तुम्हाला जास्त चांगला परिणाम मिळू शकतो. जर तुमचा पोर्टफोलिओ मोठा असेल तर, किमान ज्यावेळी बाजारात मोठ्या प्रमाणावर अस्थिरता असेल तेव्हा तुम्ही दिवसातून एक तास तरी यासाठी दिला पाहिजे. जेव्हा बाजार स्थिर असेल तेव्हा तुम्ही आठवड्यातून एखादा दिवस यासाठी दिला तरी चालू शकेल. यासाठी नियमितपणे बाजारातील उलाढालीवर लक्ष ठेवले पाहिजे.
पहा, विश्लेषण करा आणि आवश्यकता असेल तर बदल करा
तुमचा पोर्टफोलिओ नीट काळजीपूर्वक तपासा, त्याचे योग्य प्रकारे विश्लेषण करा आणि जर गरज असेल तरच त्यातील काही शेअर्स विका आणि दुसरे नवीन शेअर्स खरेदी करा. मात्र थोडे नुकसान झाले किंवा फायदा झाला म्हणून उगाच कारणाशिवाय तुमच्या पोर्टफोलिओ मधिल शेअर्स विकू नका, कारण असे करण्याने तुम्ही तुमचे भविष्यात होणाऱ्या फायद्यात नुकसान करून घेता. वारंवार शेअर्सची खरेदी विक्री करून तुम्ही उगाच कारणाशिवाय जास्त कर भरता दुसरे म्हणजे उगाच तुमच्या ब्रोकरला फायदा (ब्रोकरेज देऊन) करून देत असता. वारंवार खरेदी विक्री करणारा ट्रेडर ब्रोकरला नेहमीच प्रिय असतो कारण तुम्हाला फायदा होउदे किंवा नुकसान त्याला तुम्ही केलेल्या उलाढालीवर ब्रोकरेज मिळणारच असते.
खालील बाबी नेहमी तपासूनच निर्णय घ्या:
१) जर तुमच्या शेअर्सचे उत्पन्न अपेक्षेप्रमाणे असेल व ते जर वाढत असेल तर शेअरची किंमत थोडी बहुत कमी जास्त झाली किंवा ती वाढली नाही तरी तो विकू नका तर त्याला सांभाळून ठेवा. कारण कोणत्याही शेअरची किंमत वाढण्यामागे प्रतिशेअर कमाई हे एक महत्वाचे कारण असते. सयंम हा बहुमोल आहे म्हणूनच तो दुर्मिळ आहे, सयंम पाळलात तर त्याचे मोठे बक्षीस तुम्हालाच मिळणार हे कायम लक्षात ठेवले पाहिजे.
२) जर तुम्ही असा विचार करत असाल की आत्ता चांगला फायदा झालेला आहे तेव्हा आपल्याकडील फायद्यात असणारा शेअर विकूया आणि तो परत खाली आला की परत विकत घेऊ. या प्रकारे विचार करण्यात दोन प्रकारच्या समस्या उद्भवू शकतात. एक तुम्ही दोन वेळचे ब्रोकरेज देता (एकदा विकताना आणि परत खरेदी करताना) आणि दुसरे म्हणजे तो शेअर सतत वाढत गेला तर तो तुम्हाला कमी किंमतीत खरेदी करता येणार नाहीच आणि नंतर जर खरेदी करावयाचा झाला तर जास्त किंमतीत खरेदी करावा लागेल आणि किंमत वाढण्याचा तुम्हाला फायदा काहीच मिळणार नाही.
३) बाजारात खरेदीची योग्य वेळ ठरवण्यात उगाच तुमचा वेळ व्यर्थ घालवू नका कारण या जगात ते परिपूर्णपणे कोणालाच जमत नसते.
४) मात्र जर तुमच्या पोर्टफोलिओ मध्ये जर एखाद्या क्षेत्रातीलच अनेक शेअर्स असतील तर त्या क्षेत्रावर नियमित नजर हि ठिवावीच लागते व परिस्थितीनुसार निर्णय घ्यावा लागतो.
५) जर तुमची गुंतवणूक मोठी असेल तर किमान ५ क्षेत्रात ती विभागलेली असली पाहिजे व किमान १० शेअर्स तरी तुमच्या पोर्टफोलिओ मधे असले पाहिजेत याची काळजी घ्या.
६) मग्जला काही प्रकरणात दिलेल्या रेशोंप्रमाणे तुमच्या पोर्टफोलिओचे विश्लेषण करा आणि नंतरच कोणताही निर्णय घ्या, घाई घाई मध्ये कोणताही निर्णय घेतल्यास तो चुकण्याचीच जास्त शक्यता असते हे नेहमी लक्षात ठेवा.
- Published in Capital Market
१८. वयानुसार पोर्टफोलिओ
१८. वयानुसार पोर्टफोलिओ
आपण मागील लेखात पहिले आहेच कि आपली गुंतवणूक हि गुंतवणुकीच्या विविध साधनात गुंतवून आपण जोखीम कमी करू शकतो सोबत आपल्या गुंतवणुकीवर चांगला परतावा मिळवू शकतो. आपला पोर्टफोलिओ कसा तयार करावा याचे नियोजन प्रत्येक व्यक्तीच्या गरजेनुसार आणि त्याच्या जोखीम स्विकारण्याच्या क्षमतेनुसार करावे लागते. मात्र सर्वसाधारणपणे जर सांगावयाचे झाले तर आपल्या सध्याच्या वयानुसार गुंतवणूक कशी करावी याचे येथे मार्गदर्शन करण्याचा प्रयत्न करत आहे. असे मानले जाते कि जेवढे वय कमी तेव्हढा आपल्याकडे कालावधी जास्त असतो म्हणून कमी वयात जास्त जोखीम असणाऱ्या साधनात जास्त गुंतवणूक करून जास्तीत जास्त फायदा मिळवावा आणि जसे वय वाढत जाईल तसे जोखमीच्या साधनातील गुंतवणूक कमी कमी करत न्यावी व ती सुरक्षित साधनात वाढवत न्यावी असे एक सर्वमान्य सूत्र आहे.
खालील टेबलचा वापर करून तुम्ही निर्णय करू शकता:
| वय | पोर्टफोलिओ |
| ३० पेक्षा कमी | 80% शेअर्स आणि म्युच्युअल फंड्स 10% रोख (लिक्विड फंड्स) 10% एफडी किंवा रोखे |
| ३० ते ४० | 70% शेअर्स आणि म्युच्युअल फंड्स 10% रोख (लिक्विड फंड्स) 20% एफडी किंवा रोखे |
| ४० ते ५० | 60% शेअर्स आणि म्युच्युअल फंड्सs 10% रोख (लिक्विड फंड्स) 30% एफडी किंवा रोखे |
| ५० ते ६० | 50% शेअर्स आणि म्युच्युअल फंड्स 10% रोख (लिक्विड फंड्स) 40% एफडी किंवा रोखे |
| ६० पेक्षा जास्त | 40% शेअर्स आणि म्युच्युअल फंड्स 10% रोख (लिक्विड फंड्स) 50% एफडी किंवा रोखे |
तुम्ही तुमच्या जोखीम स्विकारण्याच्या तयारीनुसार आणि किती कालावधीसाठी गुंतवणूक करावयाची आहे व तुम्हाला काय दराने तुमच्या गुंतवणुकीवर वार्षिक परतावा मिळावा यावर अवलंबून तुम्ही यामध्ये बदल करू शकता. एक लक्षात ठेवले पाहिजे
जास्त जोखीम = जास्त फायदा किंवा जास्त नुकसान होण्याची शक्यता.
मध्यम जोखीम = माफक फायदा किंवा माफक नुकसान होण्याची शक्यता.
कमी जोखीम = कमी फायदा किंवा कमी नुकसान होण्याची शक्यता.
मात्र एक गोष्ट निश्चितपणे प्रत्येकाने केलीच पाहिजे कि महागाईवर मात करून दीर्घ मुदतीत जास्त फायदा मिळण्यासाठी काही रक्कम हि शेअर बाजारात किंवा म्युच्युअल फंडाच्या समभाग आधारित योजनेत गुंतवलीच पाहिजे. हा नियम प्रत्येकालाच लागू होतो मग तुमचे वय कितीही असुदे याचे कारण फक्त शेअरबाजारातूनच सर्वाधिक परतावा मिळू शकतो हे त्रिकालाबाधित सत्य आहे.
त्याचप्रमाणे जेव्हा तुम्ही एफडी किंवा रोख्यात गुंतवणूक करता तेव्हा हि काळजी घेतली पाहिजे कि प्रत्येकाची मुदतपूर्तीची वेळ वेगवेगळी असेल यामुळे तुमचा कॅश फ्लो प्रवाही राहील.
आणि महत्वाचे म्हणजे कायम नियमितपणे थोडी का होईना गुंतवणूक करत राहावे ज्याचा उपयोग भविष्यात होत असतो.
- Published in Capital Market
१७. विविधिकरणाचे महत्व
१७. विविधिकरणाचे महत्व
आपली गुंतवणूक विविध साधनात गुंतवून बाजारातील चढ उतारावर मात करून मुद्दल सुरक्षित ठेवले जाऊ शकते. विविधीकरण म्हणजे आपली काही गुंतवणूक शेअर बाजार व संबंधित योजनेत गुंतवणूक करून आपण महागाईच्या दरापेक्षा जास्त उत्पन्न मिळवू शकतो तर काही रक्कम सुरक्षित साधनात गुंतवून स्थैर्य प्राप्त करू शकतो. ज्यामुळे जेव्हा बाजारात मंदी येते तेव्हा जरी शेअर बाजारात नुकसान झाले तरी सुरक्षित साधनात केलेल्या गुंतवणुकीचे मूल्य कमी झालेले नसते याचा दुसरा एक फायदा करून घेता येतो कि बाजार जर एकदम मोठ्या प्रमाणात खाली आला तर सुरक्षित साधनातील गुंतवणूक आपण बाजारात करून सरासरी करू शकतो व मंदी नंतर येणाऱ्या तेजीच्या कालखण्डात जास्त पैसे मिळवू शकतो.
शेअर बाजारात गुंतवणूक करताना आपण एक काळजी घेतली पाहिजे कि आपले सर्वच पैसे कोणत्याही एका कंपनीच्या शेअर्समधे न गुंतवता ते अनेक कंपन्यांच्या शेअर्समधें गुंतवावेत आणि तेसुद्धा विविध क्षेत्रातील विविध कंपन्यांच्या शेअर्समधें गुंतवावी. प्रत्येक क्षेत्रावर त्या क्षेत्राशी संबंधित बातमी, करतील बदल, आयात निर्यात धोरण, व्याज दरातील बदल इ. गोष्टींचा परिणाम होत असतो. उदा. आयटी क्षेत्रावर परकीय चलनातील दारांच्या बदलांचा मोठा परिणाम होत असतो, बँकिंग क्षेत्रातील शेअर्स वर व्याज दरातील बदलांचा मोठा परिणाम होत असतो, फार्मा क्षेत्रावर यूएस एफडीए च्या निर्णयाचा मोठा परिणाम होत असतो, तेल कंपन्यांच्या शेअर्सवर क्रूड ऑइल दरातील फरकाचा परिणाम होत असतो, एफएमजीसी क्षेत्रावर कर बदलांचा परिणाम जास्त होत असतो, महागाईच्या दराचा परिणाम व्याज दरात चढ उतार होण्यात होत असतो. म्हणून जर आपण आपली शेअर बाजारातील गुंतवणूक हि सर्व महत्वाच्या क्षेत्रातील आघाडीच्या शेअर्समध्ये केली तर काही शेअर्सवर सकारात्मक तर काही शेअर्सवर नकारात्मक परिणाम होऊन संतुलन साधले जाते. तसेच जेव्हा बाजारात सर्वंकष तेजी असते तेव्हा सर्वच शेअर्सचे मूल्य वृद्धी कमी जास्त प्रमाणात होऊन जास्तीचा फायदा होतो. मंदीच्या काळात ज्या क्षेत्रावर सकारत्मक बातमी इ. चा परिणाम होऊन होणाऱ्या फायद्यामुळे अन्य शेअर्समध्ये झालेले नुकसान कमी होते. विविध क्षेत्रातील शेअर्स खरेदी करताना त्या त्या क्षेत्रातील आघाडीच्या कंपनीचे शेअर्स खरेदी करावेत यासाठी पूर्वी सांगितलेले नियम पाळावेत.
तसेच आपली सर्वच गुंतवणूक शेअर्समधें न करता त्यातील काही रक्कम हि बॉण्ड्स, बँक एफडी, लिक्विड फंड्स इ. कमी किंवा शून्य जोखमीच्या साधनात गुंतवावी. यामुळे दीर्घ मुदतीत पोर्टफोलिओला स्थैर्य प्राप्त होते.
आपल्या पोर्टफोलिओ व्यवस्थापनाचे प्रमुख उद्देश:
१) मुद्दल सुरक्षित ठेवणे
२) स्थिर उत्पन्न मिळवणे
३) भांडवल वृद्धी करणे
४) तरलता सांभाळणे – हि फार महत्वाची असते, गरजेला कधीही पैसे उपलब्ध असतात, तसेच संधी मिळाल्यास गुंतवणूक करता येते.
एक मात्र तेवढेच खरे असते कि विविधीकरणाने जोखीम कमी होते त्याच प्रमाणे तेजीच्या काळात जास्त पैसे मिळण्याची संधी सुद्धा कमी होते परंतु एक लक्षात ठेवले पाहिजे कि हत्ती होऊन ओझे वाहण्यापेक्षा मुंगी होऊन साखर खावी कारण जास्त फायद्याच्या मोहापायी अनेक गुंतवणूकदार सारे काही गमावून बसतात. आपले उदिष्ठ हे महागाई पेक्षा जास्त दराने उत्पन्न मिळवणे, दीर्घ मुदतीत संपत्ती निर्माण करणे आणि मिळवलेल्या संपत्तीचे जतन करणे हे असावे. हे सारे विविधीकरणाच्या माध्यमातून साधता येते.
थोडक्यात विविधिकरणामुळे निश्चिन्त पणे झोपता येते.
- Published in Capital Market
१६. शेअर्स कधी विकावेत
१६. शेअर्स कधी विकावेत
शेअर्स कधी विकावे हा एक प्रश्न प्रत्येक गुंतवणूकदाराच्या मनात केव्हा ना केव्हा तरी येतोच. यासंबंधी काही महत्वाचे घटक समजून घेऊया.
शेअर्स खरेदी कधी करावेत हे आपण मागील काही लेखात पहिले असेल. कोणते शेअर्स खरेदी करावेत हे पाहणे तसे सोपे आहे, खरेदी केलेले शेअर्स कधी विकावेत हा जास्त कठीण प्रश्न आहे. पण इथे मी तुम्हाला काही टिप्स देण्याचा प्रयत्न करतो याचा वापर करून तुम्ही शेअर्स विक्रीचा निर्णय करू शकता. एक लक्षात ठेवा येथे दिलेल्या एक सूचनेचा वापर करून शेअर्स विक्री करायची नसून या सर्व सूचनांचा एकत्रितपणे विचार करूनच विक्रीचा निर्णय करावयाचा आहे.
१) जर तुम्ही खरेदी केलेला शेअर तुमच्या अपेक्षेप्रमाणे कामगिरी करत नसेल किंवा तुम्ही भविष्यात काही घोषणा होईल या अपेक्षेने शेअर्स खरेदी केले असतील व घोषणाच जर होत नसेल तर विक्री केली पाहिजे. बरेच फार्मा कंपन्यांचे शेअर्स यामध्ये मोडतात. एखादया नवीन औषध बाजारात आणण्याची चर्चा सुरु होते पण ते तसे आणलेच जात नाही. किंवा US FDA काही कंपन्यांना औषध निर्मितीवर आणलेली बंधने लवकरच उठवणार आहे अशी हवा झालेली असते पण तसं होताना दिसत नाही तेव्हा त्या शेअरची किंम्मत कमी होऊ लागते कारण बरेच गुंतवणूकदार तो विकण्याच्या मागे लागतात अशा वेळी आणखीन जास्त नुकसान होऊ नये म्हणून तुम्ही तुमच्याकडील ते स्टॉक विकणे योग्य निर्णय असू शकतो.
२) जर एखाद्या शेअरची किंमत ऐतिहासिक उच्चांकावर पोहोचली असेल आणि जर तुम्हाला फार मोठा फायदा होत असेल. तुम्ही ज्यावेळी शेअर्स खरेदी केले होतेत तेव्हाच्या किंमतीत ५ ते १० पट किंवा जास्त वाढ झालेली असेल तर तुम्ही किमान तुमची गुंतवलेली रक्कम अधिक वार्षिक २०% दराने होणारा नफा इतक्या रकमेचे शेअर्स विकून बाकीचे आणखीन फायदा मिळावा या हेतूने ठेऊ शकता. काही वेळा परिस्थितीचा अंदाज घेऊन आपल्याकडील असामान्य फायदा झालेले सर्वच शेअर्स विकून तो शेअर परत खाली येण्याची वाट पाहणे हे सुद्धा जास्त फायदेशीर होऊ शकते. पण फंडामेंटल मध्ये बदल झालेला नसेल तर शक्यतो सर्व शेअर्स न विकता काही शेअर्स आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये ठेवणे चांगले असते.
3) जेव्हा सध्याची शेअरची किंमत हि भविष्यातील अपेक्षित उत्पन्नाची शाश्वती देत नसेल किंवा जेव्हा ईपीएस कमी होऊ लागते तेव्हा त्याची विक्री केली पाहिजे. जेव्हा विक्रीचा निर्णय करावयाचा असतो तेव्हा सुद्धा खरेदी करताना आपण जे रेशो तपासले होते ते परत तपासले पाहिजेत व त्यातून जर शेअरचे भविष्य आशादायक नसेल तर ते विकलेच पाहिजेत.
४) आपल्याकडील असणारे शेअर्स विकून येणाऱ्या पैशातून अन्य दुसऱ्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करणे हे जास्त फायदेशीर होऊ शकते अशी जेव्हा परिस्थिती निर्माण होते तेव्हा हा निर्णय केला पाहिजे.
५) जर कधी शेअर विकून कर वाचवता येणार असेल तर असे करून चालू शकते. समजा तुम्हाला तुमच्याकडील शेअर्स विकून भरपूर लॉन्ग टर्म कॅपिटल गेन झालेला आहे अशा वेळी तुम्ही दुसरा एखादा असा शेअर खरेदी केला पाहिजे कि ज्यामध्ये लवकरच लाभांश दिला जाणार आहे आणि जेव्हा तो लाभांश दिला जातो त्यानंतर तो विकला पाहिजे यामुळे तुम्हाला होणारे भांडवली नुकसान पूर्वीच्या भांडवली फायद्यातून तुम्ही वजा करून आयकर वाचवू शकता.
६) जर कंपनीच्या कामगिरीत किंवा फंडामेंटल्समध्ये काही महत्वाचे बदल झाले आहेत कि ज्यामुळे त्या शेअरची किंमत कमी होऊ शकते तो शेअर विकला पाहिजे. काही वेळा तुमच्याकडे ज्या कंपनीचे शेअर्स असतात ती कंपनी एखादया नवीन व्यवसायाची घोषणा करते मात्र तो व्यवसाय प्रत्यक्षात सुरु होऊन त्यापासून फायदा मिळण्यासाठी जर बराच काळ जाणार असले तर अशा वेळी त्या कंपनीच्या शेअर्सची किंमत काही काळासाठी खाली येण्याची शक्यता असते, अशा वेळी आपल्याकडील शेअर्स विकून पैसे मोकळे करावेत आणि त्या शेअरची किंमत पुरेशा प्रमाणात कमी होऊन त्यात परत तेजीचे संकेत दिसू लागले कि तो शेअर परत खरेदी करावा.
७) ज्या शेअरची किंमत सतत वाढत असते त्या कंपनीचे उत्पन्न, विक्री, नफा इ. सुद्धा त्याच प्रमाणात वाढत राहिले पाहिजे, मात्र जर नुसतीच किंमत वाढत असेल व परतावा २ ते ३ तिमाही निकालात सुद्धा पुरेशी वाढ दाखवत नसेल तर त्या शेअरची किंमत कमी होण्याची शक्यता वाढते, अशा वेळी तो विकून टाकावा.
८) योग्य वेळी नुकसान कमी करण्यासाठी सुद्धा शेअर्स विकावे लागतात. पण घाबरून जाऊन मात्र शेअर्स विकू नका. सर्वसाधारणपणे असा एक नियम आहे कि जर तुम्ही घेतलेल्या शेअरची किंमत ८% किंवा जास्त कमी झाली तर तो शेअर आणखीन खाली जाण्याचे संकेत देत असतो अशावेळी पुढे होणारे मोठे नुकसान टाळण्यासाठी तुमच्या कडील असणारे शेअर्स विकून लॉस बुक करावा. यामुळे तुमचे पैसे मोकळे तर होतातच परत तुम्ही दुसरी गुंतवणुकीची चांगली संधी साधून झालेले नुकसान भरून काढू शकता. पण हे प्रत्येक वेळेलाच बरोबर ठरेल असेही नसते. काही वेळा तो शेअर ८% ते १०% कोसळून परत उसळी घेऊ शकतो म्हणून सर्व रेशो तपासूनच विक्रीचा निर्णय घेतला पाहिजे.
तुमच्याकडे असलेल्या शेअर्सची माहिती नियमितपणे करून घेत रहा. नियमितपणे प्रत्येक ३ महिन्यांनी जाहीर होणारे निकाल काळजीपूर्वक पडताळून पहा. सर्व रेशो नियमितपणे तपासा. संबंधित कंपनीची पूर्ण माहिती मिळावा. ती कोणते उत्पादन किंवा सेवा विकत असते त्याची बाजारातील उपयुक्तता आणि खप तपासा. खप सतत वाढत असेल तर चिंता करू नका. काही वेळा चांगल्या कंपनीचे शेअर्स जेव्हा खाली येतात तेव्हा ते जास्तीचे खरेदी करून सरासरी करत राहून जेव्हा ते असामान्य फायदा मिळवून देतात तो पर्यंत थांबणे योग्य होऊ शकते.
- Published in Capital Market