वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

मी म्युच्युअल फंडामधे कशी गुंतवणूक करू?

प्रथमतः आमचेशी मोबाईल ९४२२४३०३०२ वर किंवा इमेल sadanand.thakur@gmail.com द्वारे संपर्क साधून चर्चा करुन गुंतवणूकीची योजना सुनिश्चित करा. मग एकतर याच संकेतस्थळावरुन फॉर्म डाउनलोड करा व पूर्ण भरुन सही / सह्या करुन सोबत चेक किंवा डीडी व आवश्यक ती कागदपत्रे जोडून आमचेकडे कुरिअर किंवा पोष्टाने पाठवा पुढले सारे आम्ही करु. अथवा आमचेकडे मागणी करा आम्ही तुमची विचारलेली माहिती कळवा आम्ही तो तुमचा फॉर्म तुम्हाला पूर्ण भरुन पाठवू सोबत कागद पत्रांची यादि कळवू आता तुम्ही फक्त फॉर्म सही / सह्या करुन सोबत चेक किंवा डीडी व आवश्यक ती कागदपत्रे जोडून आमचेकडे कुरिअर किंवा पोष्टाने पाठवा पुढले सारे आम्ही करु.

म्युचल फंडामधिल गुंतवणूक पारदर्शक असते का?

होय.  रोजच्या रोज NAV म्हणजे एका युनिटची किंमत रात्री ८ वाजता https://www.amfiindia.com या संकेतस्थळावर जाहिर केली जाते.

माझ्या गुंतवणूकीवर कसे परतावे मिळतात?

तुमचे पैसे तुमच्या योजनेच्या उदिष्टांनुसार गुंतवले जातात. तुम्ही जर इक्वीटी स्किम निवडली असेल तर पैसे शेअर बाजारात गुंतवले जातात व तज्ञ फंड मॅनेजर त्याचे रिसर्च टिमच्या सहित त्या गुंतवणूकीचे व्यवस्थापन करतो. त्या व्यवहारातून होणारा नफा अथवा तोटा सर्व गुंतव़णूकदारांमध्ये त्यांचे गुतवणूकीचे प्रमाणात वाटला जातो.  प्रथमतः तुमच्या मुळ अथवा नियमित गुंतवणूकीपोटी तुम्हाला त्या त्या वेळच्या बाजार भावानुसार युनिट अदा केली जातात व तुम्हाला त्याचे स्टेटमेंट प्रत्येकवेळी पाठविले जाते त्या युनिटची किंमत रोजचेरोज जाहिर केली जाते – किंमतीत वाढ तुमचा फायदा – किंमतित घट तुमचा तोटा. रिलायन्स ग्रोथ फंड – ग्रोथ ची NAV डिसे १९९५ मधे रु १० होती ती जाने २००८ मधे रु ४८० झाली होती व ३० जाने २०१५ रोजी रु ८१५ एवढी झाली आहे, म्हणजेच २० वर्षात गुंतवणूक ८१.५ पट झाली.

माझा पैसा कोठे गुंतवला जातो?

दर सहा महिन्यानी गुंतवणूकीचा तपशिल जाहिर करणे बंधनकारक असते व तो तसा प्रमुख वॄत्त पत्रात जाहिर केला जातो. आघाडीचे फंड दर महा फॅक्टशीट द्वारे जाहिर करतात तो https://www.amfiindia.com यासंकेतस्थळावर उपलब्ध असतो.

मी छोट्या शहरात अथवा गावात अथवा अगदि परदेशात रहातो मी गुंतवणूक कशी करु?

तुम्ही जगात कोठेहि रहात असा तुम्ही सहजपणे गुंतवणूक करु शकता. आमचे मार्फत करणेसाठी प्रथमतः आमचेशी मोबाईल ९४२२४३०३०२ वर किंवा इमेल sadanand.thakur@gmail.com द्वारे संपर्क साधून चर्चा करुन गुंतवणूकीची योजना सुनिश्चित करा. मग एकतर याच संकेतस्थळावरुन फॉर्म डाउन करा व पूर्ण भरुन सही / सह्या करुन सोबत चेक किंवा डीडी व आवश्यक ती कागदपत्रे जोडून आमचेकडे कुरिअर किंवा पोष्टाने पाठवा पुढले सारे आम्ही करु. अथवा आमचेकडे मागणी करा आम्ही तुमची विचारलेली माहिती कळवा आम्ही तो तुमचा फॉर्म तुम्हाला पूर्ण भरुन पाठवू सोबत कागद पत्रांची यादि कळवू आता तुम्ही फक्त फॉर्म सही / सह्या करुन सोबत चेक किंवा डीडी व आवश्यक ती कागदपत्रे जोडून आमचेकडे कुरिअर किंवा पोष्टाने पाठवा पुढले सारे आम्ही करु.

मला काही वाइट अनुभव आला व मला म्युच्युअल फंडाबाबत, तुमचे बद्दल अथवा दुसरे म्युच्युअल फंड वितरकाबद्दल तक्रार करावाची असेल तर ती कोठे करावी?

म्युच्युअल फंड कंपनी बद्दल प्रथम कंपनीला कळवा आफर डॉक्युमेंट मधे कोणाकडे तक्रार करावी याचा तपशिल दिलेला असतो. तेथे तक्रार निवारण न झाल्यास AMFI India कडे अथवा SEBI कडे तक्रार करावी. आमचेबाबत काही तक्रार असेल तर प्रथम आम्हाला कळवा आम्ही लवकरात लवकर सोडविण्याचा प्रयत्न करु किंवा योग्या मार्गदर्शन करु आणि जर यात आम्ही कमी पडलो तर आमची तक्रार AMFI India कडे अथवा SEBI कडे तक्रार करावी. तसेच दुस-या म्युचल फंड वितरकाबद्दल करावे.

KYCअर्थात ग्राहकाला ओळखून घेणेः

म्युच्युअल फंडात अनैतिक मार्गाने मिळवलेला काळा पैसा गुंतवला जावू नये म्हणून Prevention of Money Laundering Act 2002 अंतर्गत व SEBI चे मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार म्युच्युअल फंडाचे कोणतेही योजनेत गुंतवणूक करणा-या व्यक्ती अथवा संस्थला KYC ची पूर्तता करून देणे अनिवार्य आहे. हि प्रतिक्रिया एकदाच करावी लागते व गुंतवणूकदाराला Central Depository Services (India) Ltd. (CDSL) मार्फत एक सर्टिफिकेट प्रदान केले जाते ज्याचा वापर कोणत्याही प्रकारचे गुंतवणुकींसाठी होतो तसेच याची प्रत जोडल्यावर अन्य कागदपत्रे द्यावी लागत नाहीत म्हणून KYC करून घेणे गुंतवणूकदाराचे फायद्याचेच आहे.

वैयक्तिक स्वरूपात व्यक्तिगत KYC ची पूर्तता करून देणेसाठी लागणारी कागद पत्रेः 

• फोटो.
• राहणेच्या पत्त्याचा पुरावा – आधार कार्ड, रेशन कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स, निवडणूक ओळखपत्र, बॅंक पासबुक (फोटो असणारे) यापैकी काहीही एकाची सत्य प्रत.
• पॅन कार्ड.
• ओळखीबाबत पुरावा – पॅन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, पासपोर्ट, निवडणूक ओळखपत्र, बॅंक पासबुक (फोटो असणारे) यापैकी काहीही एकाची सत्य प्रत.

संस्थात्मक KYC ची पूर्तता करून देणेसाठी लागणारी कागद पत्रेः हिंदू अविभक्त कुटुंबासाठीः

• पॅन कार्ड. सर्वांनाच आवश्यक
• डिक्लरेशन डिड
• बॅक खाते पुस्तक/उतारा नजिकचे कळतील.
• कंपनी/बॉडी कॉर्पोरेट
• इनकॉर्पोरेशन सर्टिफिकेट
• मेमोरेंडम व आर्टिकल ऑफ असोसिएशन
• सह्यांचे अधिकार असणारे व्यक्तींची यादी व नमुन्याच्या सह्या

भागिदारी संस्थाः

• पॅन कार्ड. सर्वांनाच आवश्यक
• भागिदारी पत्र
• भागिदारी पत्राचे नोंदणी दाखला
• गुंतवणूक करण्याबाबतचे अधिकार पत्र
• सह्यांचे अधिकार असणारे व्यक्तींची यादी व नमुन्याच्या सह्या

ट्रस्ट, फाउंडेशन, एनजीओ, चॅरिटेबल बॉडीज

• पॅन कार्ड. सर्वांनाच आवश्यक
• नोंदणी दाखला
• ट्रस्ट डिड
• गुंतवणूक करण्याबाबतचे अधिकार पत्र
• सह्यांचे अधिकार असणारे व्यक्तींची यादी व नमुन्याच्या सह्या

म्युच्युअल फंड कंपनी तिचे योजनेची संपूर्ण माहिती (Offer Document) योजना सुरु करतनाच जाहिर करते गुंतवणूक करताना प्रत्येक गुंतवणूकदाराने ते वाचून समजून उमजून गुंतवणूकदाराने गुंतवणूक करावी म्हणजे नंतर पश्चातापाची वेळ येत नाही.  त्या माहिती पत्रकात (Offer Document) काही संज्ञा वापरल्या जातात त्या इंग्रजी आद्याक्षरानुसार खाली दिल्या असून त्याचा थोडक्यात अर्थ तपशिलामधे दिला आहे.  जिज्ञासूनी याचा जरुर वापर करावा.

संज्ञा	तपशिल
AccountStatement	खाते उतारा – प्रत्येक व्यवहाराची तपशिवार नोंद प्रत्येक व्यवहारानंतर गुंतवणूकदाराला याव्दारे कळविला जातो – जसे की खरेदि, विक्रि, डिव्हीडंड, बोनस इ.
Ajusted NAV	सर्व भार, खर्च वजा जाता एका युनिटचे निव्वळ मुल्य
Annual Report	वार्षीक अहवाल
AnnualzedReturns	निव्वळ वार्षीक परतावा
Asset Allocation	गुंतवणूकीचा विगतवार तपशिल
AMC	म्युचलफंडाचे व्यवस्थापन करणारी कंपनी
Average Cost	वेगवेगळ्या वेळी व वेगवेगळ्या किंमतिला खरेदि केलेल्या युनिटसची सरासरी किंमत
Balance Fund	अशी योजना की ज्यामधे ठरावीक प्रमाणात शेअर बाजारात व ठरावीक प्रमाणात कर्जरोख्यात गुंतवणूक केली जाते.  तुलनात्मकदॄष्ट्या कमी जोखमिची योजना.
Bear Market	मंदिचा काळ – जेव्हा बाजारात विक्रिचा जोर असतो
Benchmark	योजनेची तुलना करण्यासाठी – जसे की बॅंकिंग फंडाची तुलना बॅंक इंडेक्सचे परताव्या बरोबर केली जाते.
Beta	बेटा जेवढा जास्त तेवढा मुल्यामधे जास्त चढ उतार व बेटा जेवढा कमी तेवढा कमी चढ उतार
Bond	कर्ज रोखा – ठरावीक तारखेला ठरावीक व्याज दराने कर्जावू घेतलेली रक्कम परत करण्याचा वायदा असलेला पेपर
Bonus	जादा दिली जाणारी युनिटस बोनस युनिट नंतर युनिटसची संख्या वाढते पण प्रती युनिट किंमतही कमी होते.
Broker	म्युचल फंड कंपनीकडे नोंदलेला मध्यस्थ – जो कंपनीच्या योजनांची माहिति गुंतवणूक दाराला देवून फंडाचे वतीने गुंतवणूक जमा करतो व सल्लहि देतो उदा. ठाकूर फायनान्शिअल सर्व्हिसेस.
BSE Index	मुंबई स्टॉक एक्सचेंज – ३० कंपन्याचे किमतिवर आधारलेला असतो ज्याचे चढ उताराने बाजाराची दिशा समजण्यास मदत होते.
Bull Market	तेजीचा कालखंड – यावेळी गुंतवणूकदारांचा कल खरेदिकडे असतो.
Capital Gain	भांडवली मुल्यात झालेली वाढ – एक वर्षाचे आत विक्रि केल्यास अल्प मुदतिचा भांडवली नफा समजला जातो ज्यावर इंकम टॅक्स प्रचलित दराने भरावा लागतो सध्या १५% आहे – एक वर्षानंतर विक्रि केल्यास दिर्घ मुदतिचा भांडवली नफा समजला जातो सध्या इंकम टॅक्स लागु नाही.मात्र अनिवासि भारतियाना दोन्हवर टॅक्स भरावा लागतो
CD	सर्टिफिकेट आफ डिपॉझीट – हे फक्त शेड्यूल्ड बॅंका ९१ दिवस ते १२ महिन्याचे मुदतीसाठी जारी करतात व DFI १ ते ३ वर्षासाठी जारी करतात. एक प्रकारचे विना तारण वचन पत्र असते (Promissory Note).
Close-EndedScheme	निश्चित मुदत असणारी मुदतबंद योजना – २ ते १५ वर्ष कालावधिची असते.  योजनेच्या सुरुवातिचे ठराविक काळातच यांत गुंतवणूक करता येते त्यानंतर युनिटसची खरेदि-विक्री फक्त नोंदविलेल्या स्टॉक एक्सचेंज व्दाराच करता येते.
CP	कमर्शिअल पेपर – चालू भांडवलाची गरज भागविण्यासाठी लहान मोठे उद्योजक जारी करतात – विनातारण असतात – कमी किंमतीला विकले जाते – गरजेच्या निकडिनुसार मुल्य ठरते व मुदत साधारणपणे ३ महिने ते १ वर्षाची असते – मुदतीअंती पूर्ण किंमतिला पुनः खरेदि करावयाचे असते.
Compliance Officer	गुंतवणूकदारांच्या विविध कायदेशीर समस्या सोडविण्यासाठी AMC याची नेमणूक करते.
CDSC	Contingent Deferred Sales Charge – हा एक प्रकारचा ठरावीक काळापूर्वी पैसे काढल्यास लागणारा निर्गमन आकार आहे.
Corpus	सर्व गुंतवणूकदारानी मिळून एका योजनेत गुंतवलेली एकूण रक्कम.
COC/TC	Cost of Churning/Turnover Cost – शेअर्सच्या प्रत्येक खरेदि-विक्री वर होणारा खर्च जसे की कमिशन, कस्टोडियन फी, रजिस्ट्रेशन फी, टॅक्स इ.  जेवढेवेळा व्यवहार करावे तेवढेवेळ हे खर्च करावे लागतात कधी कधी तर हे खर्च होणारा नफाही खाउन जातात आणि म्हणूनच टायमिंग चुकल्यामुळे सर्व सामान्य गुंतवणूकदार फक्त दलालांसाठी काम करतो व स्वतः मात्र नुकसान सोसतो. फंड मॅनेजर मात्र हा खर्च कमी करण्याची काळजी घेत असतात.
Custodian	ह्यांचे ताब्यात योजनेची सर्व मालमत्ता, शेअर्स, रोखे इ. सांभाळण्यासाठी असते.
Cutoff Time	प्रत्येक योजनेच्या खरेदि व विक्री साठी दिवसाची ठरवलेली वेळ या वेळे पुर्वी युनिटची खरेदि व विक्री केल्यास त्या दिवसाच्या NAV ने व्यवहार पुरे केले जातात व या वेळेनंतर केल्यास दुस-या दिवशीच्या NAV ने व्यवहार पुरे केले जातात.

संज्ञा	तपशिल
Debt/Income Funds	अशा योजना की ज्यामधिल गुंतवणूक हि कर्जरोखे, बॉंड, ट्रेझरी बिल्स, सीडी व सीपी ज्यावर ठराविक व्याजाचे उत्पन्न असते अश्या सिक्युरिटिज मध्येच गुंतवणूक केली जाते.
Discount	जेव्हा एखादे योजनेच्या एका युनिटचे बाजारमुल्य हे त्याच्या NAV पेंक्षा कमी असते तेव्हा डिस्काउंट मधे व्यवहार चालू असतात.
Diversification	म्युचल फंड योजनेची गुंतवणूक हि एकाच वेळी अनेक कंपन्यांचे शेअर्स मधे किंवा सिक्युरिटीज मधे केली जाते त्याला डायर्व्हसिफिकेशन म्हटले जाते ज्यामुळे जोखिम कमी होते.
Dividend Distribution Tax	Debt योजना अथवा ज्या योजनेत ५०% पेक्षा जास्त गुंतवणूक कर्ज रोखे वगैरे Debt Securities मधे गुंतवले जातात अशा वेळी गुंतवणूकदाराना डिव्हीडंडचे वाटप करण्यापूर्वी जो टॅक्स भरावा लागतो त्याला Divident Distribution Tax म्हणतात.  सद्या याचा दर १०% + १०% सरचार्ज असा आहे.
Dividend Frequency	एका ठरावीक काळात किती वेळा डिव्हीडंड दिला हे समजते.
Dividend History	योजना सुरु झाल्यापासून किती वेळा डिव्हिडंड दिल्याचा इतिहास.
Dividendper unit	प्रती युनिट डिव्हिडंड रुपयात.
Dividend Plan	Dividend Plan या योजनेत जेव्हा अतिरिक्त निधी उपलब्ध होतो तेव्हा डिव्हिडंड जाहिर केला जातो. हा करमुक्त असतो.
Dividend Payout	हा पर्याय स्वीकारला असता जेव्हा डिव्हिडंड जाहिर केला जातो तेव्हा तो गुंतवणूकदाला रोखीत चेकने अदा केला जातो.
Dividend Reinvestment	हा पर्याय स्वीकारला असता जेव्हा डिव्हिडंड जाहिर केला जातो तेव्हा तो त्याच योजनेत परत गुंतवला जातो व त्याबद्दल जादा युनिट दिली जातात.
Dividend Warrants	याद्वारे डिव्हिडंडचे वाटप केले जाते.
Dividend Yield	डिव्हिडंडची प्रती युनिट टक्केवारी समजते.
Dow Jones Index	अमेरिकन इंडेक्स चे नांव.
Entry Load	गुंतवणूक करताना आकारला जातो यातूनच आमचे सारखे ब्रोकरना कमिशन मिळते.
ELSS	Equity Linked Savings Schemes या योजनेत केलेली गुंतवणूक हि इंकम टॅक्स मधिल कलम ८०-सी खाली रु. एक लाखा पर्यंत वजावटीसाठी पात्र असते. हा पर्याय या सवलती साठी सर्वोत्तम आहे. तीन वर्षे काढता येत नाहीत.
Ex-Bonus NAV	बोनस देउन झाल्यानंतरची NAV.
Ex-Dividend Date	डिव्हिडंड ज्या तारखेला देण्याचे जाहिर होते ती तारिख.
Exit Load	६ त १२ महिन्यां पूर्वी अथवा योजनेत जाहिर केल्याप्रमाणे मुदतिपूर्वी पैसे काढल्यास लागू होतो.
Expense Ratio	योजना चालविण्यासाठी येणारे खर्चाची टक्केवारी.
Floating rate Bonds	अर्थसंस्था व मोठे उद्योगसमुह ३ ते ५ वर्ष मुदतिचे कर्ज रोखे विक्रीसाठी काढतात त्याना Floating Rate Bonds म्हणतात.
Face Value	गुंतवणूकीचे दर्शनी मुल्य.
Fund Management Cost	योजना चालवण्यासाठी AMC घेत असलेली फी.
Fund Manager	योजनेचे गुंतवणूकीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी AMC ने नेमलेली तज्ञ व्यक्ती.
Gilt/Government Securities	सरकारी कर्जरोखे.
Global Funds	या योनतेत सर्व जगातिल कंपन्यांचे शेअर्स मधे गुंतवणूक केली जाते.
Gilt Funds	या योजनेत फक्त सरकारी कर्ज रोख्यातच गुंतवणूक केली जाते. पूर्ण पणे सुरक्षीत गुंतवणूक.
Growth Scheme	या योजनेचे उदिष्ट दिर्घ मुदतित भांडवली वॄध्दी करुन देणे हे असते.  मुल्यात बाजाराप्रमाणे चढ उतार होत असतो.

संज्ञा	तपशिल
Income/Debt Fund	या योजनेमध्ये निश्चित उत्पनाचे सिक्युरिटीज मधे गुंतवणूक केली जाते व म्हणून अत्यंत कमी जोखिम.
Index Funds	या योजने अंतर्गत योजनेच्या उदिष्टांनुसार एका विसिष्ठ बाजाराचे इंडेक्सच्याच शेअर्स मधेच गुंतवणूक केली जाते.
Indexation	भांडवली नफ्यावरील टॅक्स काढण्यासाठी वापरतात.
Inflation	महागाईमुळे होणारे चलनाचे अवमुल्यन.
Inflation Risk	महागाईमुळे होणारे मालमत्तेचे अवमुल्यन.
Investment Objective	योजनेचे गुंतवणूकीचे उदिष्ठ याचे बाहेर फंड मॅनेजरना गुंतवणूक करता येत नाही.
Investment Strategy	योजनेची गुंतवणूकिची मार्गदर्शक तत्वे.
Launch Date	योजना गुंतवणूकिसाठी खुली होण्याची तारिख.
Liquid Funds/Money Market Funds	या प्रकारचे योजनेत कमी कालावधीचे सिक्युरिटीजमधेच गुंतवणूक केली जाते.  २ दिवसापासून १५ दिवसापर्यंतच गुतवणूक करणेसाठी उत्तम पर्याय.
Liquidity	तरलता. म्युचल फंडाकडे काहि खर्चासाठी व गुंतवणूकदारांचे पैसे परत करण्यासाठी ठेवली जाणारी रोख रक्कम.
Lock In Period	ठरावीक मुदतिपूर्वी पैसे काढता येत नाहीत. प्रमुख्याने टॅक्स बचतिच्या ELSS Schemes.
Management Expense Ratio	योजना चालवण्यासाठी येणारा खर्चाचे प्रमाण हे योजनेत जमा असणारे एकूण रकमेवर अवलंबून असते व यावर AMFI व SEBI च्या मर्यादा असतात.
Market Risk	बाजार भावांचे चढ उताराची जोखिम.
Market Capitalization	एखादे कंपनीचे भांडवलाचे निव्वळ बाजारमुल्य.
Money Market	अल्प कालावधीचे सिक्युरिटीजचा बाजार.
Net Asset Value (NAV)	एका युनिटचे निव्वळ मालमत्ता मुल्य. जे रोज बदलत असते व ज्याचे आधारे नवीन गुंतवणूक करता येते तसेच पैसेहि काढता येतात.
Nifty	५० कंपन्यांचा समुह ज्यांचे शेअर्स NSE (National Stock Exchange) वर नोंदविलेले असतात.
No Load Scheme	या प्रकारचे योजनेत गुंतवणूक करताना तसेच बाहेर पडताना कोणताही चार्ज आकारला जात नाही.
Nominee	वारस. ज्याला गुंतवणूकिदाराचे पश्चात पैसे मिळण्याचा हक्क असतो.

संज्ञा	तपशिल
Offer Documentor Prospectus	कोणतीहि नविन योजना सुरु करताना सेबीचे मार्गदर्शक तत्वानुसार म्युचल फंड कंपनीला Offer document or Prospectus जाहिर करणे बंधनकारक असून या मधे योजनेची सर्व माहिति, गुंतवणूकीचे उदिष्ठ, गुंतवणूकीच्या मर्यादा, देण्यात येणा-या सेवा, गुंतवणूकिची मार्गदर्शक तत्वे इ. सर्व बाबींचा उल्लेख केलेला असतो जेणे करुन आपण जेथे पैसे गुंतवित आहोत त्याची पूर्ण माहिति व्हावी व हि माहिति व्यवस्थीतपणे गुंतवणूकदाराना करुन देणे व त्यांचे गुंतवणूकिचे उदिष्टांनुसार योजना त्याना सुचविणे हे आमचेसारखे मध्यस्थांचे काम असते व त्यासाठीच आम्हाला कमिशन मिळते निव्वळ फॉर्म भरण्यासाठी न्हवे आणि म्हणुनच कोणामार्फत गुंतवणूक करावी हे ज्याचे त्याने ठरवावे.  सर्व्हिस व सल्ला हा सुध्दा अत्यंत महत्वाचा असतो. पैसे कोणीतरी सांगतो म्हणून गुंतवू नका तर ज्याला ह्यातल समजत त्याचे मार्फत गुंतवणूक केलीत तर तुमचाच फायदा होईल. आणि प्रत्येक चांगल्या गोष्टीसाठी पैसे मोजावे लागतात यावर तुमचा विश्वास असेलच.
Open Ended Schemes	थोडक्यात सांगायचे तर या योजना तुमचे बॅंकेतीत बचत खात्याप्रमाणे असतात.
Opening NAV	योजना सुरु होतानाचे बाजारमुल्य. NAV.
Premium	एका युनिटचे बाजारमुल्य हे NAV पेंक्षा जास्त असते.
Performance	कामगिरीचे मुल्यांकन.
Portfolio	गुंतवणूकीचा विगतवार तपशिल.
Prospectus	ज्यामधे योजनेची व AMC पुर्ण माहिति देउन गुंतवणूक करण्याचे आवाहान केले जाते.
Rating	योजनेच्या कामगिरीचे मुल्यांकन करण्याची पध्दत.
Redemption of Units	आपले जवळील युनिटस म्युचल फंडाला परत करुन पैसे काढून घेण्याची मागणी करणे.
Repurchase	गुंतवणूकदाराची युनिटस योजना पैसे देवून विकत घेते अथवा गुंतवणूकदार युनिटस परत करुन पैशाची मागणी करतो.
Repurchase Price	निर्गमन आकार वजा करु फंड पुनर्खरेदिची NAV जाहिर करतो त्या किंमतिने गुंतवणूकदाराला पैसे दिले जातात.
Recurring Investment Facility	दरमहा अथवा तिन महिन्यानी ठराविक तारखेला गुंतवणूक करण्याचि सुविधा.
Recurring Withdrawal Facility	नियमित दरमहा अथवा तिन महिन्यानी ठराविक तारखेला गुंतवणूकीपैकी काही ठराविक रक्कम काढून घेण्याची सुविधा.
Redemption Fee	योजनेतून पैसे काढून घेताना लावला जाणारा आकार.
Redemption Price	पैसे काढून घेण्यासाठी जाहिर केली जाणारी NAV.

संज्ञा	तपशिल
Sale Price	गुंतवणूकदाराने युनिटस खरेदि करण्यासाठी जाहिर केली जाणारी NAV.
Scheme Objective	याद्वारे योजनेचे गुंतवणूक उदिष्ठ जाहिर केले जाते जेणेकरुन योजनेची गुंतवणूक कोणकोणत्याप्रकारच्या सिक्यरिटिजमध्ये व कितीकिती प्रमाणात केली जाईल याचीही माहिती यात दिली जाते.
Sector Allocation	वेगवेगळ्या उद्योग क्षेत्रात केल्या जाणारे गुंतवणूकिचा क्षेत्रनिहाय तपशिल.
Sector Fund	विशिष्ठ उद्योग क्षेत्रातच केल्या जाणारे गुंतवणूकिची योजना.
Systematic Investment Plan (SIP)	ज्याना एकरकमि गुंतवणूक करणे शक्य नाहि त्यांचेसाठी दरमहा अथवा तिमाहि ठराविक तारखेला पुढिल तारखेचे आगावू चेक देउन, अथवा ECS किंवा बॅंकेचे खात्यातून परःस्पर पैसे वळते करुन देण्याची गुंतवणूक सुविधा.  यामधे दरमहा रु. ५०० एवढ्या कमी रकमेनेहि खाते सुरु करता येते. या योजनेत बाजार चढ उतारामुळे सरासरीचा फायदा होतो.  हि योजना गुंतवणूकिसाठी सर्वोत्तम मानली जाते. तरुणपणी दिर्घमुदतिसाठी ह्या योजनेद्वारे गुंतवणूक सुरु केल्यास जीवनातिल अनेक गरजा भागणे शक्य होउ शकते.
Systematic Transfer Plan (STP)	एका योजनेत (शक्यतो डेब्ट योजनेत) एक रकमि गुंतवणूक करुन दरमहा अथवा तिमाहि एका ठराविक तारखेला ठराविक रक्कम दुस-या योजनेत (शक्यतो इक्वीटि योजनेत) वर्ग करण्याची सुविधा जेणेकरुन एक रकमि गुंतवणूक करुनहि सरासरिचा फायदा घेता येतो.
Systematic Withdrawal Plan (SWP)	एकदाच एक रकमि गुंतवणूक करुन दरमहा अथवा तिमाहि एका ठराविक तारखेला ठराविक रक्कम काढून घेण्याची सुविधा नियमित उत्पन्न मिळवू पहाणा-यांसाठी उपयुक्त योजना.
Total Asset Under Management	एका ठराविक तारखेला फंडाकडे असणा-या एकूण गुंतवणूकीचे बाजारमुल्य.
Trust	दुस-या व्यक्तिची मालमत्ता त्यांचे भल्यासाठी सांभाळण्यासठी स्थापन करण्यात आलेली कायदेशिर व्यवस्था.
Trustee	म्युचल फंड योजनेची जाहिर करण्यात येणारी NAV बरोबर जाहिर केली जाते कि नाहि तसेच योजनेचे व्यवस्थापन तसेच योजनेची मालमत्ता सुरक्षीतपणे राखली जाते कि नाहि यावर नियमित देखरेख ठेवण्यासाठी अधिकारप्राप्त व्यक्ति अथवा व्यक्तिंचा समुह.

संज्ञा	तपशिल
Unit	एक युनिट म्हणजे  म्युचल फंड योजनेत गुंतवलेला एक शेअर ज्याचे दर्शनी मुल्य हे सर्वसाधारणपणे रु.१० असते.
Unit Holder	अशी व्यक्ति ज्याचेकडे युनिटसची मालकी असते.
Value  Stock	असा शेअर कि ज्याचे बाजारमुल्य Price to Earning Ratio पेंक्षा अथवा पुस्तकि मुल्यापेंक्षा कमी असते.
Yield from Dividend	डिव्हिडंड पासून आपले गुंतवणूकिशी टक्केवारित मिळणारे प्रत्यक्ष उत्पन्न.

अनिवाशी भारतीय NRI’s व म्युचल फंड गुंतवणूक

अनिवाशी भारतीयांची म्युचल फंडातिल गुंतवणूक नियमितपणे वाढत आहेः

भारताचे आर्थिक विकासात भारतात रहाणारे भारतीय नागरिकांचा सहभाग तर आहेच पण परदेशात रहाणारे भारतीयांचा सुध्दा यात भरीवं वाटा आहे.  म्युचल फंडात परदेशात रहाणारे भारतीयांची गुंतवणूक नियमितपणे वाढतच आहे. रिझर्व्ह बॅकेने जाहिर केलेल्या तपशिलानुसार परदेशी रहाणारे भारतीयांची म्युचल फंडातिल गुंतवणूक २००३ साली रु.१०२८ कोटी होती ती २००४ साली रु.२६६३ कोटी झाली व २००५ साली रु.४९६६ कोटी झाली.

परदेशी रहाणारे भारतीयांनी म्युचल फंडात गुंतवणूक का करावी?

• भारतीय अर्थव्यवस्था हि जगात अत्यंत वेगाने पुढे जात आहे हे सर्वमान्य सत्य आहे.
• परकिय गुंतवणूकदार नियमितपणे भारतिय अर्थव्यवस्थेमध्ये गुंतवणूक करित आहेत.
• अनेक सेझ मंजूर झाले आहेत व भविष्यात ते कार्यरत होतिल.
• येत्या ५ ते ७ वर्षात पायाभूत सुविधा विभागात जसे की पॉवर, रस्ते, धरणे, पाणी योजना, टेलिकम्युनिकेशन इ अनेक उद्योग धंद्यात मोठ्याप्रमाणावर गुंतवणूक करण्याचे सरकारी व योजना आयोगाचे निर्णय झाले आहेत.
• सर्वच विभागात उद्योग धंद्याना पोषक वातावरण आहे.
• जीडिपी स्थीर आहे व पूढे वाढ अपेक्षीत आहे.
• काम करणा-या भारतीयांचे सरासरी वय फक्त ३५ आहे.
• सद्या देशातील एकूण गुंतवणुकीपैकी नगण्य म्हणजे 7 टक्के पेक्षा कमी गुंतवणूक म्युचल फंडात आहे.
• उद्योगधंद्याला पूरक असे सरकारी धोरण आहे.
• शेती व शेतीला पूरक उद्योगधंद्याला पूरक असे सरकारी धोरण आहे.
• अनेक परदेशी कंपन्यांचे काम भारतीय कंपन्या करत आहेत.
• भारतीय शेअर बाजार अद्यावत आहे व त्यावर उत्तम नियंत्रक म्हणून सेबी व रिझर्व्ह बॅंक काम करत आहेत.
• भारतीय अर्थसंस्था व उद्योगधंद्यावर उत्तम नियंत्रक म्हणून सेबी व रिझर्व्ह बॅंक काम करत आहेत.

अनिवाशी भारतीय म्हणजे कोण?

भारतिय नागरिक किंवा भारतिय वंशाच्या व्यक्ति जे परदेशात शिक्षण नोकरी किंवा धंद्यासाठी रहातात त्याना परदेशस्थ भारतीय म्हणून ओळखले जाते.

अनिवाशी भारतीय म्युचल फंडात गुंतवणूक करु शकतात काय?

होय करु शकतात.

अनिवाशी भारतीय म्युचल फंडात गुंतवणूक कशी करु शकतात?

भारतीय म्युचल फंडात गुंतवणूक करण्यासाठी  परदेशी भारतीयाना खालिल तीन प्रकारातील कोणत्याहि एका प्रकारचे खाते, ज्या बॅंका अशी सुविधा पुरवतात अशा कोणत्याही बॅंकेत, खाते उघडावे लागतेः

• नॉन रेसिडंट (एक्स्टर्नल) रुपी (एनआरइ) खाते ज्यात भारतीय रुपयात तसेच परदेशी चलनातही पैसे भरता येतात व काढताही येतात व परदेशात नेताही येतात.
• आर्डिनरि नॉन रेसिडंट रुपी (एनआरओ) खाते ज्यात भारतीय रुपयात तसेच परदेशी चलनातही पैसे भरता येतात मात्र परदेशी चलनात काढता येत नाहित व परदेशात नेताही येत नाहीत.
• फूल्ली कन्वर्टीबल नॉन रुपी (एफएनसीआर) खाते हे एनआरइ खात्यासारखेच असते मात्र यातील शिल्लक हि परदेशी चलनातच खात्यात शिल्लक रहाते.< >एनआरइ खात्यावरिल चेक द्वारा रुपयांमधे किंवा अमेरिकन डॉलरमधे त्यावेळच्या विनिमय दरानुसार अदा केले जातात रिझर्व्ह बॅंकेच्या नियमाअधीन जर गुंतणूक परदेशी चलनात परत नेण्याचे सुचनेनुसार गुंतविली असेल तरच अमेरिकन डॉलरमधे पैसे परत केले जातात. जर गुंतवणूक एनआरओ खात्यातून केली असेल तर एनआरओ खात्यावरिल भारतीय रुपयात रक्कम परत केली जाते. पैसे परत करताना टिडिएस वजा करुन सर्टिफिकेट सोबत परत केले जातात. परदेशी चलनात पैसे नेण्याच्या सुविधेने गुंतवणूक केली असेल तर ३०% कॅपिटल गेन टॅक्स वजा केलेली रक्कम नेता येते.
• तसेच परदेशी चलनात पैसे नेण्याच्या सुविधेने गुंतवणूक केली असेल तर टॅक्स पश्चात डिव्हीडंडची रक्कमही नेता येते.

अनिवाशी भारतीयाना म्युचल फंडात गुंतवणूक करण्यासाठी रिझर्व्ह बॅंकेची परवानगी घेणे आवश्यक आहे का?

बहूतेक भारतिय म्युचल फंड कंपन्यानी त्यांचे योजनेमधे परदेशात रहाणारे भारतीयांनी गुंतवणूक करण्यासाठी आधीच रिझर्व्ह बॅंकेची परवानगी घेवुन ठेवलेली असल्यामुळे अशी परवानगी त्या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी घ्यावी लागत नाही.

परदेशी चलनात अशी गुंतवणूक करता येते काय?

नाही.  भारतीय रुपयातच करावी लागते.   एनआरइ खात्यातून अशी गुंतवणूक करणे उत्तम असते.

पैसे कसे काढता येतात?

ओपन-एंडेड स्किममधून पैसे काढण्यासाठी रिडमशन स्लीप एक तर सही करुन आमचेकडे पाठवा अथवा म्युचल फंड कंपनीचे इंव्हेस्टर सर्व्हिस सेंटर कडे पाठवावी.  सामान्यतः रिडमशन स्लीप मिळाल्या पासून ३ त ५ दिवसात चेक पाठविले जातात.

क्लोज-एंडेड स्किम असल्यास रिडमशन स्लीप नोंदणीकॄत स्टॉक एक्सचेंज वर विकावी लागते.

काढलेले पैसे कोणत्या स्वरुपात अदा केले जातात?

परदेशी चलनात पैसे नेता येतात काय?

सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लान मधे गुंतवणूक करता येते काय?

होय करता येते.

गुंतवणूकीचे मुल्य कसे समजेल?

आमचे साइटवर लॉगीन करुन समजेल. तसेच www.amfiindia.com वर रोजचेरोज NAV जाहिर केली जाते.

टॅक्स बाबत

नातेवाईकाना युनिटस् बक्षीस देता येतात काय?

होय

इंडेक्सशेसन फायदा मिळतो काय?

होय. जर गुंतवणूक ३६ महिन्यांपेक्षा जास्त काळ ठेवली असेल तर.

शॉर्ट टर्म कॅपिटल गेन टॅक्स किती आहे?

व्यक्तिला कर रचने प्रमाणे.

या लेखाचे खाली दिलेले टेबल पहा.

अधिक जाणकारिसाठी तुमच्या कर सल्लागाराशी बोला.

गुंतवणूकीचे साधे नियमगुंतवणूक म्हटले म्हणजे काही तरी किचकट प्रकार आहे असा समज आपण उगाचच करुन घेतो. साधे व सोपे नियम पाळले तर हिच गोष्ट फारच सोपी आहे हे समजून येईल. साधी गोष्ट हि आहे कि गुंतवणूकीचे साधे व सोपे नियम पाळून कोणतीही व्यक्ती चांगला गुंतवणूकदार होऊ शकते, ज्यामुळे मोठ्या चुकासुध्दा टाळता येतात. येथे मी तुम्हाला यशस्वी गुंतवणूकदार होण्यासाठीचे साधे व सोपे नियम सांगणार आहे.प्रथमत: प्लान तयार करा:प्रथमतः तुमच्या जोखीम घेण्याच्या तयारीनुसारच तुमच्या गुंतवणुकीचे नियोजन करा. गुंतवलेल्या रकमेपैकी जी रक्कम तुम्हाला पुढील २ ते ३ वर्षात लागणार असेल अशी रक्कम म्युच्युअल फंडाच्या लिक्वीड, मनी मार्केट,फ्लोटींग इंटरेस्ट रेट अथवा अल्प मुदतीच्या बॉण्ड मध्ये गुंतवा. जर तुम्ही या पुर्वी अल्प मुदतीच्या उदिष्टांकरीताची गुंतवणूक जास्त जोखमीच्या योजनेत केलेली असेल व जर ती फायद्यात असेल तर अथवा तीफायद्यात येताच रक्कम काढून घ्या व वर सांगितलेल्या योजनेपैकी योग्य त्या योजनेत गुंतवा. हे सांगावयाची गरज नाही कि बाजाराचा निचांक काय असेल अथवा उच्चांक काय असणार आहे याचे ठोकताळे बांधत बसू नका. प्रथमत: हे लक्षात ठेवा कि अल्प मुदतीच्या उदिष्टांकरीताची रक्कम सुरक्षीत ठेवण्याला प्राधान्य द्या. तुमच्या दिर्घ मुदतीच्या उदिष्टांसाठी म्युच्युअल फंडाच्या समभाग योजनेतच गुंतवणूक करा. यासाठी, लार्ज कॅप, मिड कॅप, स्मॉल कॅप, मल्टी कॅप, संतुलित (Balanced Schemes and Balanced Advantage Fund) व इक्विटी सेव्हिंग्ज स्कीम अशा प्रकारच्या योजना उपलब्ध आहेत, योग्य योजनेची निवड करण्यासाठी तुमच्या गुंतवणूक सल्लागाराची मदत घ्या. म्युचुअल फंड किंवा शेअरबाजारात गुंतवणूक करतना नेहमीच गुंतवणूक सल्लागाराचा सल्ला महत्वपूर्ण असतो कारण तो त्याच्या अनुभवाचा वापर करून तुम्हाला सल्ला देत असतो.साधी गोष्ट:दिर्घ मुदतीच्या उदिष्टांसाठी समभाग योजनेतच गुंतवणूक करा व त्यासाठी डायव्हर्सीफाईड इक्वीटी योजनेची (शक्यतो लार्ज कँप किंवा लार्ज अँड मिड कँप फंड योजना) निवड करा. अल्प मुदतीच्या उदिष्टांकरीताची रक्कम फ्लोटींग रेट बॉण्ड फंड योजनेत गुंतवा. हे गुंतवणूकीचे मुळ नियम आहेत ते काटेकोरपणे पाळणेच तुमच्या हिताचे असते. तुमच्यासमोर गुंतवणूकीचे बरेच काही पर्याय उपलब्ध आहेत अथवा ते तुम्हाला सांगीतले जातील, जसे कि पेट्रो फंड, एमएनसी फंड, गिल्ट इ. स्पेशँलीटी अथवा सेक्टोरल फंडाच्या योजना असतात व त्यात गैर कहिही नाही. परंतु नविन गुंतवणूकदाराने चांगल्या म्युच्युअल फंड हाऊसच्या डायव्हर्सीफाईड इक्वीटी योजनेतच गुंतवणूक करण्याचा साधा नियम पाळावा. दिर्घ मुदतीत अशा योजना अत्यंत फायदेशीर होतात. जर एखाद्या तिमाहीत २५% पेक्षा जास्त नुकसान सहन करण्याची तुमची तयारी नसेल तर स्पेशँलीटी अथवा सेक्टोरल फंडाच्या योजनांपासून दुर रहाणेच शहाणपणाचे असते.हॉट स्टॉक व फंड योजना टाळा:जर तुम्ही या वर्षातील सर्वात चांगली कामगिरी करणा-या म्युच्युअल फंड योजनेत व समभागात गुंतवणूक केली असेल तर पुढिल वर्षी त्याच्या निचांकी कामगिरीची तयारी ठेवा. कारण साधा नियम लक्षात ठेवा ज्या गोष्टीची किंमत वर जाते ती खाली येणारच. यासाठीच Reversion to the Mean (परत मध्य गाठलाच जातो) हा नियम आहे.नियमित गुंतवणूक करत रहा:आपल्या गुंतवणूक करण्याच्या क्षमतेनुसार कमी अथवा जास्त रक्कम दर महा ठरावीक तारखेला गुंतवत रहाणे हाच जोखीम कमी करण्याचा सर्वोत्तम पर्याय आहे, कारण बाजार उच्चांकी असताना गुंतवणूक करण्याचे या प्रकारेच टाळू शकता. शिवाय अशी सर्वकालीन शहाणी व हुशार व्यक्ती शोधूनही सापडणार नाही कि जी बाजाराचा कल, तेजीचा किंवा मंदीचा कालावधी (timing) बरोबर साधू शकेल.गुंतवणूक करा पण विकू नका:अल्प काळासाठी (वरचेवर) केलेले व्यवहार (trading) हे गुंतवणूकदारापेंक्षा फक्त ब्रोकरलाच श्रीमंत करतात. तसेच हि प्रवृत्ती आयकर विभागालाही आवडते. जर तुम्ही एखाद्या अशा व्यक्तीला भेटलात, कि जो असे सांगतो आहे कि मी अल्प काळाचे व्यवहार (trading) करुन भरपूर पैसे मिळवले आहेत, व तुम्ही याबाबत त्याच्याशी बोलण्याचा प्रयत्न केलात तर मनाची तयारी ठेवा कि लवकरच तो या विषयावार बोलण्याचे टाळून दुस-याच एखाद्या विषयाला महत्व देऊ लागेल व ते तुम्हाला ऐकून घ्यावे लागेल. म्हणून साधा नियम पाळा कि फंडात अथवा स्टॉक मध्ये नियमीत गुंतवणूक करत रहा व ती विसरुन जा. यालाच म्हणतात Buy and Hold.टिपवर विश्वास ठेवून गुंतवणूक करु नका:कोणाच्या तरी सांगण्यावरून कोणत्यातरी योजनेत गुंतवणूक करू नका. अनुभवी गुंतवणूक सल्लागाराच्या सल्ल्याप्रमाणेच गुंतवणूक कारणे तुम्हाला फायदेशीर होईल.जास्त व्याजाच्या मोहाला बळी पडू नका:जास्त व्याचाचे आमिष आहे म्हणून सहकारी पतसंस्था वगैरे ठिकाणी गुंतवणूक करू नका, कारण यातील एखादा संचालक जरी लबाडी करणारा निघाला तरी अशी संस्था बुडू शकते व तुमचे पैसेही बुडण्याची शक्यता असते.MLM, भीशी, चीट फंड इ. योजनांपासून दूर रहा:अशाप्रकारच्या योजनेतून फक्त सुरुवातीच्या लोकांनाच फायदा मिळतो व नंतर सामील होणाऱ्या सर्वच लोकांना नुकसान सोसावे लागते म्हणून अशा योजना जरी तुमचा जवळचा मित्र किंवा अगदी नातेवाईक घेऊन आला तरी त्याला नाही म्हणायला शिका हाच भविष्यात होणाऱ्या नुकसानीला टाळण्याचा एकच मार्ग आहे. एक लक्षात ठेवा जगात अशी कोणतीही योजना नसते कि जी तुम्हाला अल्प काळात श्रीमंत बनवू शकेल.शेअर बाजारातील डे-ट्रेडिंग, वायदेबाजार, कमोडीटी ट्रेडिंग आदी मोहांपासून दूर रहा.डे-ट्रेडिंग, वायदेबाजार, कमोडीटी ट्रेडिंग यातून झटपट पैसे मिळवण्याचे आमिष दाखवले जाते पण एक लक्षात ठेवा कि हा एक प्रकारचा सरकारमान्य जुगारच आहे व जुगार खेळून कोणीही श्रीमंत होऊ शकत नाही, जुगार चालवणारा मात्र श्रीमंत होतो हे कायम लक्षात ठेवले पाहिजे. डे-ट्रेडिंग, वायदेबाजार, कमोडीटी ट्रेडिंग यातून कधीतरी अल्प काळात भरपूर फायदा होऊ शकतो मात्र तो एकदा का मिळाला कि याचे एकप्रकारे व्यसनच लागते, जे सुटता सुटत नाही व मग यात मिळालेला फायदा तर जातोच परत मुद्दलहि जाते, येथे लाखाचे बारा हजार होणे हि म्हण तंतोतंत लागू पडते.लवकर सुरुवात करा:एक गोष्ट कायम लक्षात ठेवा कि शेअर बाजारातून फक्त दीर्घ मुदतीच्या गुंतवणूकदारालाच उत्तम प्रकारचा फायदा हमखासपणे मिळत असतो म्हणून गुंतवणूकदार व्हा, ट्रेडर होऊ नका. सर्वसामान्य माणसासाठी म्युचुअल फंड हे शेअरबाजारात गुंतवणूक करण्याचे सर्वोत्तम माध्यम आहे.शेअरबाजारात गुंतवणूक करण्यासाठी वेळ महत्वाची नसून तुम्ही किती काळ नियमीत गुंतवणूक करत रहाता हे महत्वाचे असते. नियमितपणे गुंतवणूक केल्यामुळे सरासरीचा फायदा होतो. चक्रवाढीची ताकद हि एक जादूच आहे असे समजा, यामुळे तुम्ही गुंतवलेली रक्कम दीर्घ काळानंतर अत्यंत वेगाने वाढू लागते हे लक्षात ठेवा. म्युच्युअल फंडाच्या समभाग योजनेतील गुंतवणूक हि नियमीतपणे व दिर्घ मुदतीसाठीच करत रहावयास हवी. गुंतवणूक करतानाच काळजी घ्या, तुमची उदिष्ठ लक्षात ठेवा, तुमच्या जोखीम स्विकारण्याच्या क्षमतेचे पुन:रअवलोकन करा, आणि महत्वाचे म्हणजे रोजच्या रोज शेअर बाजारावर केल्या जाणा-या टीका टिपणीला फार महत्व देऊ नका. तुमच्या भावना काबूत ठेवावयास शिकले पाहिजे. तुम्ही जो निर्णय घेतलेला आहे त्यावर ठाम रहा. म्हणूनच जर तुम्ही अजून गुंतवणूकीला सुरुवात केली नसेल तर लगेचच वेळ फुकट न घालवता सुरुवात करा.

विमा हि गुंतवणूक नाही:

एक गोष्ट कायम लक्षात ठेवली पाहिजे कि जीवन विमा व गुंतवणूक हे पूर्णतः स्वतंत्र विषय आहेत याची गल्लत करू नका. विमा अत्यावश्यकच आहे परंतु तो गुंतवणूक म्हणून समजू नका. विमा फक्त टर्म इन्शुरन्स या प्रकारचाच घेतला पाहिजे.

देशात विमा व्यवसायाचे खाजगीकरण झाल्यापासून अनेक विमा कंपन्या अस्तित्वात आल्या असून त्यांनी जागोजागी त्यांच्या शाखा उघडलेल्या आहेत. सर्वच विमा कंपन्यांनी युनिट लिंक्ड इन्शुअरन्स प्लॅन अर्थात युलिप हे प्रॉडक्ट बाजारात आणलेलीआहेत. अशी केलेली गुंतवणूक किमान ५ वर्ष पुर्ण झाल्याशिवाय काढता येत नाही, तसेच दर वर्षी किमान ५ वर्ष हप्ते भरावे लागतात. असेच अशा योजनेत अनेक प्रकारचे चार्जेस असतात ते समजून घेतलेत तर तुम्ही यात कधीही गुंतवणूक करणार नाही. कारण हे चार्जेस सारा फायदा खाऊन टाकतात. यातील चार्जेसवसुलीसाठी तुमची युनिट्स कमी होतात.

म्युच्युअल फंडात मात्र केव्हाही गुंतवणूक करता येते व केव्हाही काढता येते. तसेच गुंतवलेली संपूर्ण रक्कम गुंतवली जाते. यातील सर्वमिळून चार्जेस हे २.५% पेक्षा जास्त नसतात. युनिट्स पैसे काढल्याशिवाय कधीही कमी होत नाहीत. गरजेचेवेळी ५ दिवसात खात्यात पैसे जमा होतात. फक्त फायद्यात असताना गुंतवणूक काढण्याचे पथ्थ पाळणे हिताचे असते.

जर आपला अकाली मृत्यू झाला तर आपल्या पश्चात आपल्या प्रियजनांचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी विमा हा प्रत्येकालाच अत्यावश्यक आहे. मात्र तो टर्म इन्शुअरन्स स्वरूपात घेणे हे फायदेशीर असते. टर्म इन्शुअरन्समध्ये ३० वर्षे वयाच्या व्यक्तीला वार्षिक रु.७५०० मध्ये रु.५० लाखाचा विमा मिळतो. असा टर्म इन्शुअरन्स घेऊन बाकी रक्कम म्युच्युअल फंडात गुंतवणे हेच ग्राहकाच्या हिताचे असते. म्युच्युअल फंड व टर्म इंशुरन्स चे एकत्रीकरण करुन विमा संरक्षण व गुंतवणूक वृध्दी असे उदिष्ट साध्य करता येऊ शकते व तेच फायदेशीर असते.

कोणतीही गुंतवणूक जर दीर्घ काळासाठी केली तर चक्रवाढ पद्धतीने मिळणाऱ्या व्याजाचा जास्तीत जास्त फायदा मिळतो. म्युचुअल फंडाच्या अनेक योजनांनी गेल्या २५ वर्षात सरासरी २०% पेक्षा जास्त परतावा मिळवून दिलेला आहे, म्हणूनच काही योजनेत १९९५/९६ सालात ज्यांनी रु.१ लाख रुपयांची गुंतवणूक केलेली होती त्या गुंतवणुकीचे आजचे मूल्य रु.५० लाख ते रु.१ कोटी ३५ लाख इतके झालेले आहे. त्याचप्रमाणे ज्यांनी गेले २५ वर्षे नियमित दर महा रु.५००० एस.आय.पी. माध्यमातून गुंतवलेले आहेत त्यांची आजपर्यंत एकूण गुंतवणूक रु.१५ लाख इतकी झालेली आहे मात्र त्या गुंतवणुकीचे आजचे मूल्य सुमारे रु.३ कोटी ५० लाख इतके झालेले आहे. म्हणून गुंतवणूक करताना दीर्घ कालीनच विचार केला पाहिजे. बाजारात तेजी नंतर मंदी व मंदी नंतर परत तेजी हि आवर्तने चालूच असतात. मात्र शेअर बाजारात केलेल्या गुंतवणुकीत दीर्घ काळात तेजी मंदीवर मात करून उत्तम परतावा देण्याची ताकद असते हे लक्षात ठेवले पाहिजे.

तुम्हाला जर आयकर कलम ८०-सी चा फायदा मिळण्यासाठी गुंतवणूक करावयाची असेल तर जीवन विमा, ५ वर्षांची बँक ठेव, पी.पी.एफ. याचेपेक्षा म्युचुअल फंडाच्या Equity Savings Schemes चा आपण विचार केला पाहिजे कारण यातून जास्त परतावा तर मिळतोच परत तीन वर्षे पूर्ण झाल्यावर पैसे काढण्याची सुविधासुद्धा उपलब्ध असते.

मी गुंतवणूक कोठे करावी – शेअर बाजारात की म्युच्युअल फंडात? खरोखरच हा महत्त्वाचा प्रश्न आहे.

शेअर मार्केट जेव्हा पूर्णपणे तेजीत असते तेव्हा  जवळपास प्रत्येकालाच शेअर मार्केट मधून भरघोस नफा मिळतो. पण किती जणांनी तो खिशात घालतात? फारच थोडे. कारण आपण वेळीच नफ्यात असताना विक्री करत नाही. उगाचच एखाद्या शेअरच्या प्रेमात पडतो. आपल्याला वाटत की आपल्याला शेअर बाजारातलं बरंच काही कळत. पण खरंच काहो आपल्याला कळत? स्वतःलाच प्रामाणिकपणे विचारा उत्तर मिळेल.(आणि ज्यांना खरंच शेअर बाजारातील कळतं त्यांचेसाठी या साईटची गरजच नाही).आपल्याकडे पुरेसे रिसर्च नसते. मार्केट टायमिंग बरेच वेळा चुकत. अशी अनेक कारण असतात आणि म्हणूनच ९०% पेक्षा जास्त जणांना नुकसानच होते. दुसरे म्हणजे केव्हातरी व कोणाच्याही सांगण्यावर विसंबून आपण शेअर बाजारात गुंतवणूक करतो, बहुतांशी वेळा चुकीच्या वेळी पैसे गुंतवतो किंवा गुंतवलेली रक्कम काढून घेतो. ज्या कंपनीच्या शेअरमध्ये गुंतवणूक केली जाते त्या कंपनीची तुम्हाला काही माहिती असते काय, ती काय उत्पादन करते, तिला किती फायदा होतो, पुढे किती ऑर्डर्स आहेत. कंपनीचे प्रवर्तक कोण आहेत, त्यांचा पूर्वेतिहास काय आहे, हे तपासले जाते काय?

डे-ट्रेडिंग, फ्युचर्स व ऑपशन्स आणि कमोडीटी ट्रेडिंग – नकोरे बाबा– खरं म्हणजे अजिबात करू नये. तो एक जुगारच आहे. आणि जुगारात किती जणांना बरं पैसे मिळाले आहेत. मी तर वरील सर्व गोष्टी करून बसलो आहे. भरपूर नुकसान सोसले. शेवटी म्युच्युअल फंडच आपल्यासारख्या सामान्य लोकांना फार चांगला.  ज्यांनी एका चांगल्या म्युच्युअल फंडाच्या योजनेत ग्रोथ ऑप्शनमध्ये डिसेंबर १९९५ पासून दरमहा रुपये एक हजार मात्र गुंतवले आहेत आज त्याची व्हॅल्यू 53 लाख रुपये आहे .

एक मात्र लक्षात ठेवा म्युच्युअल फंडाचे समभाग संबधीत योजनेत पैसे गुंवताना दीर्घ काळासाठीच गुंतवणूक करा. शॉर्ट टर्म मध्ये काहीही होवू शकते पण दीर्घ मुदतीत फायदाच होतो. दीर्घ मुदत म्हणजे किमान ५ ते १५ वर्ष. सर्वोत्तम पर्याय दरमहा नियमित गुंतवणूक पर्यायनिवडणे व पुढील तारखेचे चेक अथवा आटो डेबीट फॉर्म भरून देणे.

मात्र जर आपणाला अल्प काळासाठी गुंतवणूक करावयाची असेल तर म्युच्युअल फंडाचे कर्ज रोख्यांचे योजनेत (डेट फंड) गुंतवणूक करा.  यात अगदी २ दिवसापासून ते दिर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक करावी या योजनेत फक्त व्याज दराची व पत बदलाची जोखिम असल्यामुळे ती अत्यल्प असते.